ΟΙ ΧΡΗΣΜΟΙ ΤΗΣ ΣΙΒΥΛΛΑΣ

Στην αρχαιότητα με τη λέξη Σίβυλλα χαρακτηριζόταν η οποιαδήποτε γυναίκα με μαντική ικανότητα που προφήτευε αυθόρμητα (χωρίς να ερωτηθεί), όταν περιερχόταν σε έκσταση, μελλοντικά συμβάντα (συνήθως δυσάρεστα ή φοβερά). Αυτό συνέβαινε, όπως πίστευαν οι αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι, γιατί δεχόταν την επίσκεψη ενός θεϊκού πνεύματος. Οι Σίβυλλες δεν είχαν σχέση εργασίας με κάποιο μαντείο.

Ετυμολογία

Η ετυμολογία του ονόματος «Σίβυλλα» δεν είναι γνωστή με βεβαιότητα. Στην αρχαιότητα πίστευαν, όπως μας πληροφορεί ο Χριστιανός Λατίνος συγγραφέας Λακτάντιος (4ος αι. μ.Χ.), ότι η λέξη ήταν σύνθετη, από τον δωρικό τύπο του ουσιαστικού «θεός» (σιός) και τον αιολικό τύπο του ουσιαστικού «βουλή» = θέληση (βόλλα). Σίβυλλα, σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, σήμαινε επομένως εκείνη που αποκαλύπτει τη θέληση του Θεού. Η ετυμολογία ωστόσο αυτή δεν φαίνεται πιθανή από τη νεότερη έρευνα. Το πιθανότερο είναι η λέξη να προέρχεται από τις σημιτικές γλώσσες.

Οι παραδόσεις για τις Σίβυλλες

Η κύρια διαφορά ανάμεσα στις Σίβυλλες και στις προφήτιδες των διάφορων μαντείων είναι ότι οι δεύτερες, όπως π.χ. η Πυθία στο Μαντείο των Δελφών, προφήτευαν μόνο απαντώντας σε καλώς καθορισμένα ερωτήματα, ενώ οι Σίβυλλες προφήτευαν χωρίς να δεχθούν προηγουμένως ερωτήσεις. Οι παραδόσεις για τις Σίβυλλες είναι αρχαιότατες. Φαίνεται ότι σχετικές παραδόσεις από τις χώρες της Μέσης Ανατολής πέρασαν στον ελληνικό χώρο μέσα από τη Μικρά Ασία σε εποχή που επικρατούσαν μυστικιστικές τάσεις και δεν είχε ακόμα γεννηθεί ο φιλοσοφικός στοχασμός στα παράλια της Ιωνίας. Η πίστη των αρχαίων λαών στην ευαίσθητη και διαισθητική φύση της γυναίκας συνετέλεσε ώστε πολλά αποφθέγματα σε τύπο χρησμού ή προφητείας να τα αποδίνουν σε μια Σίβυλλα και έτσι σιγά-σιγά εμπλουτίσθηκε η παράδοση. Πολλές φορές τους αποδίνονταν προφητείες επινοημένες μετά από μεγάλα γεγονότα, κι επειδή αυτό ήταν πολύ εντυπωσιακό, έκανε τον πολύ κόσμο να δίνει προσοχή στις προφητείες της Σίβυλλας. Την ευπιστία αυτή του λαού, όπως ήταν φυσικό, την εκμεταλλεύθηκαν κατά καιρούς και διάφορες πολιτικοθρησκευτικές προπαγάνδες. Δημιουργήθηκε έτσι μια πλούσια συλλογή από σιβυλλικούς χρησμούς, των οποίων η επίδραση στον λαό ήταν αισθητή μέχρι τον Μεσαίωνα.

Η κάθε Σίβυλλα πιστευόταν ότι είχε το προφητικό χάρισμα από τη γέννησή της. Τη θεωρούσαν μια ύπαρξη ανάμεσα στον θεό και στο άνθρωπο. Δεν ήταν βέβαια αθάνατη, αλλά η διάρκεια της ζωής της ξεπερνούσε κατά πολύ τον μέσο όρο ζωής του ανθρώπου. Και όπως ο χρησμοδότης θεός Απόλλων κρατούσε τη λύρα, έτσι και η Σίβυλλα κρατούσε ένα άλλο έγχορδο μουσικό όργανο, τη σαμβύκη (είδος τριγωνικής λύρας). Η επαφή της Σίβυλλας με το θείο προϋπέθετε την παρθενία της.

Γνωστές Σίβυλλες

Τα αρχαιότερα ελληνικά κείμενα κάνουν λόγο για μία και μοναδική Σίβυλλα. Γράφουν έτσι για τη Σίβυλλα, ως μία συγκεκριμένη μορφή, πρώτος ο Ηράκλειτος, ύστερα ο Ευριπίδης και ο Πλάτων. Ο πρώτος που κάνει λόγο για «Σίβυλλες» στον πληθυντικό είναι ο Αριστοτέλης. Ο Παυσανίας γράφει ότι η αρχαιότερη από όλες τις Σίβυλλες ήταν η Ηροφίλη, που έζησε πριν από τον Τρωικό Πόλεμο, κόρη του Δία και εγγονή του Ποσειδώνα. Νεότερή της ήταν μια άλλη Ηροφίλη, που κατοικούσε κοντά σε μια πηγή νερού στις Ερυθρές της Μικράς Ασίας (Ηράκλειτος, fr. 92). Οι μετά τον Αριστοτέλη πηγές αναφέρουν τρεις, 4 ή και 10 Σίβυλλες. Σύμφωνα με αρχαίους θρύλους, υπήρξαν συνολικά 12 Σίβυλλες σε όλη την αρχαιότητα. Από αυτές, οι πιο διάσημες ήταν:

Η Ιδαία Σίβυλλα ή Σίβυλλα της Μαρπησσού ή Ελλησποντία

Η Σαμία Σίβυλλα

Η Ερυθραία Σίβυλλα, η Ηροφίλη

Η Δελφική Σίβυλλα

Η Κυμαία Σίβυλλα, η Δημώ ή Δημοφίλη

Λιγότερο γνωστές Σίβυλλες ήταν:

Η Αιγυπτία Σίβυλλα

Η Θεσπρωτίς Σίβυλλα

Η Θετταλή Σίβυλλα, που ταυτίζεται με τη Μαντώ

Η Κιμμερία Σίβυλλα

Η Σίβυλλα της Κολοφώνας ή Λάμπουσα

Η Λιβυκή Σίβυλλα

Η Περσική Σίβυλλα

Η Ροδία Σίβυλλα

Η Σαρδιανή Σίβυλλα

Η Σικελή Σίβυλλα

Η Φρυγική Σίβυλλα

Η Χαλδαϊκή Σίβυλλα

Στην ύστερη αρχαιότητα προστέθηκαν άλλες δύο Σίβυλλες, η «Ιουδαία Σίβυλλα» και η «Βαβυλωνία Σίβυλλα». Η δεύτερη αναφέρεται και με το όνομα Σάββη, αλλά η Σάββη είχε επίσης εβραϊκή καταγωγή. Ακόμα και η Βασίλισσα του Σαβά έχει αναφερθεί ως Σίβυλλα. Από την Κυμαία Σίβυλλα (το όνομα αναφέρεται στην Κύμη της Καμπανίας στην Ιταλία) είχε αγοράσει ο βασιλιάς των Ρωμαίων Ταρκύνιος τα βιβλία των «σιβυλλικών χρησμών», τα οποία φυλάγονταν στη Ρώμη, και συγκεκριμένα στον ναό του Δία στο Καπιτώλιο. Αυτά τα βιβλία, εκ των οποίων μόνο κάποια αποσπάσματα έχουν διασωθεί, δεν πρέπει να συγχέονται με τους "Σιβυλλικούς Χρησμούς", 12 βιβλία με προφητείες που εικάζεται ότι έχουν συγγραφεί σε ιουδαιοχριστιανικό περιβάλλον.

Οι Σίβυλλες στην Τέχνη

Η δυτική χριστιανική τέχνη εμπνεύσθηκε πολλές φορές από τις Σίβυλλες, στις οποίες αποδινόταν συμβολικός χαρακτήρας. Ο Μιχαήλ Άγγελος στις γνωστές τοιχογραφίες του της Καπέλα Σιξτίνα, στο Βατικανό, έχει ζωγραφίσει 5 Σίβυλλες, την καθεμιά με διαφορετική μορφή και σε διαφορετική στάση, που θεωρούνται από τα πιο χαρακτηριστικά έργα του. 4 Σίβυλλες ζωγράφισε και ο Ραφαήλ στις τοιχογραφίες στον ναό της Παναγίας της Ειρήνης στη Ρώμη.

Η ΠΡΟΦΗΤΕΙΑ ΤΗΣ ΣΙΒΥΛΛΑΣ ΤΗΣ ΕΡΥΘΡΑΙΑΣ

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

Οι χρησμοί των Σιβυλλών, όπως έχει αναφερθεί σε προηγούμενο κεφάλαιο, εφυλάσσοντο από δέκα ένοπλους άνδρες στον ναό του Διός στο Καπιτώλιο της Ρώμης. Μεταξύ αυτών των χρησμών, όπως μας πληροφορεί ο Μάρκος Αντίμαχος, μόνον οι χρησμοί της Σίβυλλας της Ερυθραίας ήταν υπογεγραμμένοι με το όνομά της. Όλοι οι άλλοι χρησμοί ήταν ανυπόγραφοι και ημιτελείς.

Μεταξύ των υπογεγραμμένων χρησμών της Ερυθραίας υπήρχε και ένας χρησμός που προανήγγειλε την Δευτέρα Παρουσία του Χριστού.

Ο πρώτος άνθρωπος που διέσωσε και διακήρυξε δημόσια αυτόν τον χρησμό, μετά Χριστόν, ήταν ο Μέγας Κωνσταντίνος!

Το Πάσχα του 325 μ.Χ., ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος απηύθυνε έναν λόγο προς τους «Αγίους Συλλόγους» του Χριστιανισμού. Ο τίτλος αυτού του λόγου, όπως καταγράφηκε από τον Ευσέβιο που ήταν παρών στην σύνοδο, ήταν «Βασιλέως Κωνσταντίνου λόγος ον έγραψε τω των αγίων συλλόγω» (Οration to the Saints).

Ο Robin Lane Fox, καθηγητής Κλασσικής και Αρχαίας Ιστορίας στο New College του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, στο έργο του Pagans and Christians (σελ. 643), προτείνει ότι ο Κωνσταντίνος απηύθυνε τον λόγο του προς τους Αγίους Συλλόγους το Πάσχα του 325 μ.Χ., ημέρα Μεγάλη Παρασκευή.

Σύμφωνα με τον επίσης καθηγητή Ιστορίας, H.W. Parke, αλλά και άλλους σύγχρονους κριτικούς, ο συγκεκριμένος λόγος του Κωνσταντίνου, όπως ακριβώς καταγράφηκε από τον Ευσέβιο, είναι αυθεντικός.

Γράφει ο καθηγητής H.W. Parke: «This document has often been suspected as a later forgery, but recent opinion seems to agree on its authenticity», δηλαδή, «Αυτό το έγγραφο έχει συχνά υποπτευθεί ότι είναι μία μεταγενέστερη πλαστογραφία, όμως η νεότερη κριτική φαίνεται ότι συμφωνεί για την αυθεντικότητά του» (Sibyls and the Sibylline Prophecy in classical Antiquity, σελ. 164).

Το αρχαιότερο χειρόγραφο που περιέχει τον λόγο του Κωνσταντίνου χρονολογείται στον 10ο μ.Χ. αιώνα και φυλάσσεται στη Βιβλιοθήκη του Βατικανού (κώδιξ Vat gr. 149).

Στον λόγο αυτό ο Μέγας Κωνσταντίνος εκφράζει την βαθιά του πίστη στο πρόσωπο του Χριστού και επικαλείται διάφορες μαρτυρίες για να διακηρύξει την Θεότητά Του. Μεταξύ αυτών των μαρτυριών περιλαμβάνει και την προφητεία της Σίβυλλας της Ερυθραίας περί της Δευτέρας Παρουσίας του Χριστού. Γράφει ο Κωνσταντίνος στον λόγο του:

Η ΤΟΙΝΥΝ ΕΡΥΘΡΑΙΑ ΣΙΒΥΛΛΑ, ΦΑΣΚΟΥΣΑ ΕΑΥΤΗΝ ΕΚΤΗ ΓΕΝΕΑ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΚΑΤΑΚΛΥΣΜΟΝ ΓΕΝΕΣΘΑΙ, ΙΕΡΕΙΑ ΗΝ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ, ΔΙΑΔΗΜΑ ΕΠΙ ΙΣΗΣ ΤΩ ΘΡΗΣΚΕΥΟΜΕΝΩ ΥΠΟ ΑΥΤΗΣ ΘΕΩ ΦΟΡΟΥΣΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΤΡΙΠΟΔΑ ΠΕΡΙ ΟΝ Ο ΟΦΙΣ ΕΙΛΕΙΤΟ ΠΕΡΙΕΠΟΥΣΑ, ΑΠΟΦΟΙΒΑΖΟΥΣΑ ΤΕ ΤΟΙΣ ΧΡΩΜΕΝΟΙΣ ΑΥΤΗ… ΑΥΤΗ ΤΟΙΝΥΝ ΕΙΣΩ ΤΩΝ ΑΔΥΤΩΝ ΠΟΤΕ ΤΗΣ ΑΚΑΙΡΟΥ ΔΕΙΣΙΔΑΙΜΟΝΙΑΣ ΠΡΟΑΧΘΕΙΣΑ ΚΑΙ ΘΕΙΑΣ ΕΠΙΠΝΟΙΑΣ ΟΝΤΩΣ ΓΕΝΟΜΕΝΗ ΜΕΣΤΗ, ΔΙΑ ΕΠΩΝ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΘΕΟΥ ΤΑ ΜΕΛΛΟΝΤΑ ΠΡΟΕΘΕΣΠΙΣΕΝ, ΣΑΦΩΣ ΤΑΙΣ ΠΡΟΤΑΞΕΣΙ ΤΩΝ ΠΡΩΤΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ, ΗΤΙΣ ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΣ ΛΕΓΕΤΑΙ, ΔΗΛΟΥΣΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑΝ ΤΗΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΚΑΤΕΛΕΥΣΕΩΣ:

ΙΔΡΩΣΕΙ ΓΑΡ ΧΘΩΝ ΚΡΙΣΕΩΣ ΣΗΜΕΙΟΝ ΟΤ’ ΕΣΤΑΙ.

ΗΞΕΙ Δ’ ΟΥΡΑΝΟΘΕΝ ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΑΙΩΣΙΝ Ο ΜΕΛΛΩΝ,

ΣΑΡΚΑΠΑΡΩΝ ΠΑΣΑΝ ΚΡΙΝΑΙ ΚΑΙ ΚΟΣΜΟΝ ΑΠΑΝΤΑ.

ΟΨΟΝΤΑΙ ΔΕ ΘΕΟΝ ΜΕΡΟΠΕΣ ΠΙΣΤΟΙ ΚΑΙ ΑΠΙΣΤΟΙ,

ΥΨΙΣΤΟΝ ΜΕΤΑ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΕΠΙ ΤΕΡΜΑ ΧΡΟΝΟΙΟ

ΣΑΡΚΟΦΟΡΩΝ ΨΥΧΑΣ Δ’ ΑΝΔΡΩΝ ΕΠΙ ΒΗΜΑΤΙ ΚΡΙΝΕΙ.

ΧΕΡΣΟΣ ΟΤΑΝ ΠΟΤΕ ΚΟΣΜΟΣ ΟΛΟΣ ΚΑΙ ΑΚΑΝΘΑ ΓΕΝΗΤΑΙ.

ΡΙΨΩΣΙΝ Τ’ ΕΙΔΩΛΑ ΒΡΟΤΟΙ ΚΑΙ ΠΛΟΥΤΟΝ ΑΠΑΝΤΑ.

ΕΚΚΑΥΣΗ ΔΕ ΤΟ ΠΥΡ ΟΥΡΑΝΟΝ ΗΔΕ ΘΑΛΑΣΣΑΝ.

ΙΧΝΕΥΟΥΝ ΡΗΞΗ ΤΕ ΠΥΛΑΣ ΕΙΡΚΤΗΣ ΑΙΔΑΟ.

ΣΑΡΞ ΤΟΤΕ ΠΑΣΑ ΝΕΚΡΩΝ ΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΝ ΦΑΟΣ ΗΞΕΙ.

ΤΟΥΣ ΑΓΙΟΥΣ ΑΝΟΜΟΥΣ ΤΕ ΤΟ ΠΥΡ ΑΙΩΣΙΝ ΕΛΕΓΞΕΙ.

ΟΠΠΟΣΑ ΤΙΣ ΠΡΑΞΑΣ ΕΛΑΘΕΝ, ΤΟΤΕ ΠΑΝΤΑ ΛΑΛΗΣΕΙ.

ΣΤΗΘΕΑ ΓΑΡ ΖΟΦΟΕΝΤΑ ΘΕΟΣ ΦΩΣΤΗΡΣΙΝ ΑΝΟΙΞΕΙ.

ΘΡΗΝΟΣ Τ’ ΕΚ ΠΑΝΤΩΝ ΕΣΤΑΙ ΚΑΙ ΒΡΥΓΜΟΣ ΟΔΟΝΤΩΝ.

ΕΚΛΕΙΨΕΙ ΣΕΛΑΣ ΗΕΛΙΟΥ ΑΣΤΡΩΝ ΤΕ ΧΟΡΕΙΑΙ,

ΟΥΡΑΝΟΝ ΕΙΛΙΞΕΙ, ΜΗΝΗΣ ΔΕ ΤΕ ΦΕΓΓΟΣ ΟΛΕΙΤΑΙ.

ΥΨΩΣΕΙ ΔΕ ΦΑΡΑΓΓΑΣ, ΟΛΕΙ Δ’ ΥΨΩΜΑΤΑ ΒΟΥΝΩΝ.

ΥΨΟΣ Δ’ ΟΥΚ ΕΤΙ ΛΥΓΡΟΝ ΕΝ ΑΝΘΡΩΠΟΙΣΙ ΦΑΝΕΙΤΑΙ,

ΙΣΑ Τ’ ΟΡΗ ΠΕΔΙΟΙΣ ΕΣΤΑΙ, ΚΑΙ ΠΑΣΑ ΘΑΛΑΣΣΑ

ΟΥΚ ΕΙΣ ΠΛΟΥΝ ΕΙΞΕΙ. ΓΗ ΓΑΡ ΦΡΥΧΘΕΙΣΑ ΚΕΡΑΥΝΩ.

ΣΥΝ ΠΗΓΑΙΣ ΠΟΤΑΜΟΙ ΤΕ ΚΑΧΛΑΖΟΝΤΕΣ ΛΕΙΨΟΥΣΙΝ.

ΣΑΛΠΙΓΞ Δ’ ΟΥΡΑΝΟΘΕΝ ΦΩΝΗΝ ΠΟΛΥΘΡΗΝΟΝ ΑΦΗΣΕΙ,

ΩΡΥΟΥΣΑ ΜΥΣΟΣ ΜΕΛΕΟΝ ΚΑΙ ΠΗΜΑΤΑ ΚΟΣΜΟΥ.

ΤΑΡΤΑΡΟΕΝ ΔΕ ΧΑΟΣ ΔΕΙΞΕΙ ΤΟΤΕ ΓΑΙΑ ΧΑΝΟΥΣΑ.

ΗΞΟΥΣΙΝ Δ’ ΕΠΙ ΒΗΜΑ ΘΕΟΥ ΒΑΣΙΛΗΕΣ ΑΠΑΝΤΕΣ.

ΡΕΥΣΕΙ Δ’ ΟΥΡΑΝΟΘΕΝ ΠΟΤΑΜΟΣ ΠΥΡΟΣ ΗΔΕ ΘΕΕΙΟΥ.

ΣΗΜΑ ΔΕ ΤΟΙ ΤΟΤΕ ΠΑΣΙ ΒΡΟΤΟΙΣ ΑΡΙΔΕΙΚΕΤΟΝ ΟΙΟΝ

ΤΟ ΞΥΛΟ ΕΝ ΠΙΣΤΟΙΣ, ΤΟ ΚΕΡΑΣ ΤΟ ΠΟΘΟΥΜΕΝΟΝ ΕΣΤΑΙ.

ΑΝΔΡΩΝ ΕΥΣΕΒΕΩΝ ΖΩΗ, ΠΡΟΣΚΟΜΜΑ ΤΕ ΚΟΣΜΟΥ,

ΥΔΑΣΙ ΦΩΤΙΖΟΝ ΚΛΗΤΟΥΣ ΕΝ ΔΩΔΕΚΑ ΠΗΓΑΙΣ.

ΡΑΒΔΟΣ ΠΟΙΜΑΙΝΟΥΣΑ ΣΙΔΗΡΕΙΗ ΓΕ ΚΡΑΤΗΣΕΙ.

ΟΥΤΟΣ Ο ΝΥΝ ΠΡΟΓΡΑΦΕΙΣ ΕΝ ΑΚΡΟΣΤΙΧΙΟΙΣ ΘΕΟΣ ΗΜΩΝ

ΣΩΤΗΡ ΑΘΑΝΑΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΥΣ Ο ΠΑΘΩΝ ΕΝΕΧ’ ΗΜΩΝ.

Η Σίβυλλα λοιπόν η Ερυθραία, η οποία παραδέχεται ότι γεννήθηκε την έκτη γενεά μετά τον κατακλυσμό, ήταν ιέρεια του Απόλλωνος και φορώντας στέμμα παρόμοιας αξίας με τον θεό ο οποίος λατρεύεται από αυτήν, και τον τρίποδα φροντίζοντας γύρω από τον οποίο ήταν περιτυλιγμένος όφις και με την βοήθεια του θεού Απόλλωνος προεφήτευε εις αυτούς που την είχαν ανάγκη... Αυτή λοιπόν κάποτε αφού προχώρησε εις τα άδυτα της γενομένης σε ακατάλληλο καιρό θεοευσέβειας και αφού επληρώθη πράγματι από θεία έμπνευση, διά των επών της προεφήτευε τα μέλλοντα σχετικά με τον Θεό με σαφήνεια, σύμφωνα προς τις τοποθετήσεις των πρώτων γραμμάτων τα οποία αποτελούν την ακροστιχίδα, αποκαλύπτοντας κατ’ αυτόν τον τρόπο την ιστορία της καθόδου του Ιησού επί της γης:

«Θα ιδρώσει η γη, όταν έλθει η ώρα της Κρίσεως.

Θα έλθει από τον ουρανό, ο μέλλων βασιλεύς εις τους αιώνες

δια να κρίνει καθένα που φέρει σάρκα και όλον ανεξαιρέτως τον κόσμο.

Θα ιδούν τον Θεό άνθρωποι, πιστοί και άπιστοι,

Ύψιστο, μετά των αγίων, εις το τέλος του χρόνου

με σάρκα, κρίνοντας επί βήματος τις ψυχές των ανθρώπων.

Όταν κάποτε ο κόσμος όλος γίνει άγονος και γεμάτος αγκάθια.

Θα απορρίψουν οι άνθρωποι τα είδωλα και όλον γενικά τον πλούτο.

Θα κατακαύσει το πυρ την γη, τον ουρανό ακόμη και την θάλασσα.

Ανιχνεύοντας θα πυρπολήσει τις πύλες της φυλακής του Άδη.

Τα σώματα τότε όλων των ανθρώπων θα έλθουν εις το φως της ελευθερίας των αγίων·

τους παράνομους τότε το πυρ θα ελέγχει εις τους αιώνες.

Όσα κάποιος έπραξε κρυφά, τότε όλα θα τα μαρτυρήσει.

Διότι τα σκοτεινά στήθη, ο Θεός με διαφωτισμούς θα ανοίξει.

Θρήνος θα φθάσει από όλους και τριγμός οδόντων.

Θα εκλείψει το φως της ημέρας, η λάμψη του ηλίου και των αστέρων.

Τον ουρανό θα περιστρέψει με ταχύτητα και θα χαθεί το φεγγοβόλημα της σελήνης.

Θα υψώσει τα φαράγγια και θα καταστρέψει τα υψώματα των βουνών.

Το ύψος δεν θα φαίνεται πλέον λυπηρό εις τους ανθρώπους.

Τα βουνά με τις πεδιάδες θα ισοπεδωθούν και σε όλη την θάλασσα δεν θα υπάρχει δυνατότητα πλεύσης, διότι η γη θα κατακεραυνωθεί.

Ποταμοί που κοχλάζουν, μαζί με τις πηγές θα εκλείψουν.

Σάλπιγγα δε από τον ουρανό, φωνή με μεγάλο θρήνο θα αφήσει,

κραυγάζοντας το μίασμα των ελεεινών και τις συμφορές του κόσμου.

Τότε η ανοιγόμενη γη θα φανερώσει το χάος του Ταρτάρου,

και οι πάντες θα έλθουν ενώπιον του βήματος του Βασιλέα Θεού.

Θα ρεύσει από τον ουρανό πύρινος ποταμός και μάλιστα από θείο.

Σημάδι τότε θα υπάρχει για όλους τους ανθρώπους, τέτοιο που θα είναι εντόνως φανερό.

Το ξύλο για τους πιστούς, η σάλπιγγα η ποθητή θα είναι.

Η ζωή των ευσεβών ανδρών, εμπόδιο θα είναι για τον κόσμο,

φωτίζοντας τους ονομαστούς διά των υδάτων σε δώδεκα πηγές.

Θα εξουσιάσει η ποιμαντική σιδηρά ράβδος.

Αυτός ο οποίος τώρα προαναφέρθηκε σε ακροστιχίδα,

είναι ο δικός μας Θεός,

Σωτήρ αθάνατος βασιλεύς, αυτός ο οποίος υπέφερε προς χάριν μας.