Η περίφημη Τετρακτύς του Πυθαγόρα, έχει καί πρακτική και επιστημονική εφαρμογή, αλλά και είναι ένα φιλοσοφικό και θεοσοφικό κατασκεύασμα, στήν σφαίρα του λογικού και του υπερβατικού με πολυδιάστατες ερμηνείες και συμβολισμούς οι οποίοι αποσυμβολιζόμενοι από τους μυημένους αποκαλύπτουν κοσμικές-βιολογικές-ηθικές ιδιότητες-γνώσεις.
Από τή μερική ετυμολογία τής λέξης προκύπτει ότι η Τετρακτύς είναι ένας αριθμός τέσσαρα. Ο αριθμός όμως τέσσαρα στήν εποχή τού Πυθαγόρα παριστάνονταν μέ τό τέταρτο κατά σειρά γράμμα τής Ελληνικής αλφαβήτου, τό Δέλτα (Δ). Συνεπώς η Τετρακτύς εκφράζεται στους αδαείς και αμυήτους μέ τό Δ καί συμβολίζεται μ’ ένα γεωμετρικό τρίγωνο πού όπως θά πούμε παρακάτω, είναι ισόπλευρο.
Η Τετρακτύς, κατά τόν Πορφύριο (233 μ.Χ.), είναι τό άθροισμα τών τεσσάρων πρώτων αριθμών (1+2+3+4=10). Ήταν δηλαδή η δεκάδα, πού σύμφωνα μέ τήν Πυθαγόρεια άποψη τού Ιερατικού κώδικα (όλοι οι αριθμοί αθροιζόμενοι, ανάγονται σέ μονοψήφιους), ισοδυναμεί μέ τό ΕΝ ή τή Μονάδα. Παριστάνεται δε μέ ένα ισόπλευρο τρίγωνο στό οποίο σημειώνονται οι δέκα πρώτοι αριθμοί καί οι οποίοι αθροιζόμενοι κατά πλευρά, είτε σάν αριθμοί καί γράμματα, είτε σάν λέξεις, δίνουν πάντα τή Μονάδα.
Παρατηρώντας το τριχοτομημένο Πυθαγόρειο τρίγωνο ΑΔΖ βλέπουμε ότι ενώνοντας τα σημεία τριχοτομήσεως δημιουργούνται 10 όμοια ισόπλευρα τρίγωνα ενώ λεξαριθμικώς οι πλευρές αθροίζονται σε -1-. Δηλαδή….
1+2+3+4=10=(1+0)=1
ΕΝ+ΔΥΟ+ΤΡΙΑ+ΤΕΣΣΑΡΑ=55+474+411+807=1747=(1+7+4+7)=19=(1+9)=10=(1+0)= 1
1+5+6+7=19=(1+9)=10=(1+0)=1
ΕΝ+ΠΕΝΤΕ+ΕΞ+ΕΠΤΑ=55+440+65+386=946=(9+4+6)=19=(1+9)=10=(1+0)= 1
7+8+9+4=28-(2+8)=10=(1+0)=1
ΕΠΤΑ+ΟΚΤΩ+ΕΝΝΕΑ+ΤΕΣΣΑΡΑ=386+1190+111+807=2494=(2+4+9+4)=19=(1+9)=10=(1+0)= 1.
Ο Πυθαγόρας εθεωρούσε τήν Τετρακτύν Ιερά καί επέβαλε στούς μαθητές του (Μαθηματικούς & Ακουσματικούς), τόν παρακάτω Ιερό Ορκο πρός αυτήν….
“ΟΥ ΜΑ ΤΟΝ ΑΜΕΤΕΡΑ ΓΕΝΕΑ ΠΑΡΑΔΟΝΤΑ ΤΕΤΡΑΚΤΥΝ ΠΑΓΑΝ ΑΕΝΑΟΥ ΦΥΣΙΟΣ ΡΙΖΩΜΑΤΑ ΕΧΟΥΣΑΝ”.
Η Τετρακτύς ορίζεται σάν αιώνια καί απέραντη πηγή τής Φύσεως, αλλά καί συσχετίζεται τόσο μέ τήν Ιερά Δεκάδα, όσο καί μέ τήν Αγνή Μονάδα. Οι Πυθαγόρειοι ετιμούσαν τήν Πρώτη Δεκάδα καί εθεωρούσαν ότι αυτή εκφράζεται σάν Κόσμος, Ουρανός, Θεός, Κράτος, Ατλας, Ακάμας, Ήλιος κ.α. Τό δε ΕΝ ή η Μονάς θεωρείται ως η πρώτη Αιτία τού Κρείτονος καί τού Τελείου. Είναι υπεράνω κάθε αντιθέσεως, νοουμένη ως υψίστη καί ενιαία τών πάντων Θεότης. Σάν έννοια πολυσήμαντη, δηλώνει επίσης τήν αντίθεση μέ τήν Δυάδα, τό είδος παρά τήν ύλη, τό ποιόν αίτιον παρά τό πάσχον, τό Νοητό καί Πνευματικό παρά τό αισθητό καί σωματικό. Η απόλυτος Μονάς ταυτίζεται μέ τό Θείον καί θεωρείται πηγή τών πάντων, όπως διδάσκει ο εκ των Πυθαγορείων Φιλόλαος:
” ΕΝ ΑΡΧΑ ΠΑΝΤΩΝ ” καί ” ΕΣΤΙΝ ΗΓΕΜΩΝ ΚΑΙ ΑΡΧΩΝ ΑΠΑΝΤΩΝ ΘΕΟΣ, ΕΙΣ ΑΕΙ ΕΩΝ, ΜΟΝΙΜΟΣ, ΑΚΙΝΗΤΟΣ, ΑΥΤΟΣ ΕΑΥΤΩ ΟΜΟΙΟΣ, ΕΤΕΡΟΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ “
Αν δούμε λεξαριθμικά τήν Τετρακτύν (Τετρακτύς=1626=15=6), θά παρατηρήσουμε πόσο εύστοχα ο Πυθαγόρας τήν ταύτιζε μέ τό Σύμπαν καί τόν Κόσμο (Σύμπαν=771=15=6 καί Κόσμος=600=6). Θέλησε επίσης, σάν μυημένος στίς δοξασίες τών Ορφικών, νά δηλώση μέσω τού Δ (τέσσαρα), πού αυτή περιέχει, τήν Ορφική άποψη περί των τεσσάρων πρωτογενών στοιχείων τής φύσεως (11ος Ορφικός ύμνος στόν Πάνα): Ουρανός, Θάλασσα, Χθών καί Πύρ.Αλλά τό λεξαριθμικό άθροισμα αυτών τών τεσσάρων είναι 3372=15=6. Δεν μπορούμε να μή θαυμάσουμε πόσο σοφά, ο Πυθαγόρας πού εδίδασκε ότι τό Σύμπαν είναι αριθμοί καί ότι ο Θεός αεί γεωμετρεί, τεκμηριώνει τήν Κοσμοθεώρησή του αυτή:
Ουρανός+Θάλασσα+Χθών+Πύρ=ΣΥΜΠΑΝ=ΚΟΣΜΟΣ=Δ=ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ=6!
ΠΙΝΑΞ ΑΡΙΘΜΙΤΙΚΩΝ ΤΙΜΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
Α=1 Στ=6 Ι=10 Ξ=60 Ρ=100 Χ=600
Β=2 Ζ=7 Κ=20 Ο=70 Σ=200 Ψ=700
Γ=3 Η=8 Λ=30 Π=80 Τ=300 Ω=800
Δ=4 Θ=9 Μ=40 Υ=400
Ε=5 Ν=50 Φ=500
(τα γράμματα που έχουν αριθμητικές τιμές 90, 900 δεν υπάρχουν πιά στην γλώσσα μας).
Η μουσική των σφαιρών
Οι Πυθαγόρειοι πίστευαν ότι οι πλανήτες (σφαίρες), καθώς ταξιδεύουν στον ουρανό, παράγουν μουσική λόγω της τριβής τους με το γαλαξιακό αιθέρα. Πίστευαν, συγκεκριμένα, ότι η Γη αποτελεί το κέντρο του σύμπαντος και ότι κάθε πλανήτης παράγει τις δικές του νότες, ανάλογα με την απόστασή του από τη Γη. Παράλληλα, διαπίστωναν ότι η μελωδία του σύμπαντος είναι τόσο ξεχωριστή, ώστε τα απλοϊκά αφτιά μας δεν μπορούν να την ακούσουν. Ωστόσο, πρόκειται για μια μουσική με τόση ισχύ, ώστε να καθορίζει όλους τους κύκλους της ζωής, από τις τέσσερις εποχές μέχρι τα καιρικά φαινόμενα. Αρκετούς αιώνες αργότερα, ο Άγιος Αυγουστίνος πίστευε ότι οι άνθρωποι ακούν τελικά τη Μουσική των Σφαιρών τη στιγμή του θανάτου τους κι ότι πρόκειται για ήχους που αποκαλύπτουν τη μέγιστη αλήθεια του σύμπαντος. Σήμερα γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει γαλαξιακός αιθέρας με τον οποίο να έχουν τριβή οι πλανήτες. Όμως, επιπρόσθετα, γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει πουθενά μέσα στο σύμπαν απόλυτο κενό.
Η τετρακτύς και το σύμπαν
Για τους Πυθαγορείους, η δεκαδική τετρακτύς ήταν το ιερό σύμβολο των ανεξιχνίαστων μυστικών του σύμπαντος. Αποτελείται από δέκα ισόπλευρα τρίγωνα - εννέα εσωτερικά και το μεγάλο εξωτερικό τρίγωνο που τα περικλείει. Για να σχηματιστεί μια τετρακτύς, πρέπει αρχικά να ορίσει κάποιος τις τέσσερις κουκκίδες της βάσης της. Κύριο χαρακτηριστικό της τετρακτύος είναι το γεγονός ότι το άθροισμα των κουκίδων της, από τη βάση μέχρι την κορυφή, μας κάνει την δεκάδα (4+3+2+1=10). Για τους Πυθαγορείους αυτό το γεγονός αποτελούσε σύμβολο της έσχατης πραγματικότητας, αφού "η τετράς τίκτει την δεκάδα" και η δεκάδα, με τη σειρά της, αποτελεί τη βάση για το δεκαδικό σύστημα - σύμπτωση ότι τα τρία εσωτερικά τρίγωνα της τετρακτύος μοιάζουν με το σύγχρονο προειδοποιητικό σύμβολο της ραδιενέργειας;
Ο Πλάτων, στον Τίμαιο, προβάλλει την πυθαγόρεια άποψη ότι η κοσμική αρμονία περικλείεται μέσα σε ορισμένους αριθμούς. Μετά τους πρώτους αριθμούς 1, 2, 3, ακολουθούν τα τετράγωνά τους, το 4 (2Χ2) ή το 9 (3Χ3) και οι κύβοι τους, το 8 (2Χ2Χ2) ή το 27 (3Χ3Χ3). Οι δύο γεωμετρικές πρόοδοι που σχηματίζονται αντιπροσωπεύονται, σύμφωνα με την κλασική συμβολική παράδοση, από το σχήμα του γράμματος "Λ". Με την παρεμβολή των αριθμητικών μέσων 3 και 6 στην πρώτη πρόοδο (2, 3, 4, 6, 8) σχηματίζουμε την αρμονική πρόοδο 3, 4, 6, ενώ η συνολική διαδοχή των όρων (2, 3, 4, 6, 8) αναλύει στη μουσική τη διπλή οκτάβα (δις διαπασών). Με την παρεμβολή των αριθμητικών μέσων 6 και 18 στη δεύτερη πρόοδο (3, 6, 9, 18, 27) οδηγούμαστε στο σχηματισμό της αρμονικής προόδου 6, 9, 18. Αν, τώρα, μεταξύ του 3 και του 6 παρεμβάλουμε τον αρμονικό τους μέσο όρο 4 και κατά παρόμοιο τρόπο παρεμβάλλουμε το 12 ανάμεσα στο 9 και στο 18, έχουμε την εξής συνολική διαδοχή όρων: 3, 4, 6, 9, 12, 18, 27. Πρόκειται για μια διαδοχή που αναλύει την τριπλή οκτάβα (8:1) συν μια δεύτερη (9:8) στις επιμέρους ομάδες συμφωνίας. Έτσι, σύμφωνα με τους Πυθαγορείους, αυτές οι δύο αρχικές πρόοδοι εμπεριέχουν όλη την αρμονία του χωροχρόνου.
Όμως, πώς ακριβώς πειραματίστηκαν οι Πυθαγόρειοι στο μονόχορδο για την ανάδειξη των σχέσεων μαθηματικών και μουσικής; Αν μειώσουμε το μήκος μιας χορδής ακριβώς στο μισό, τότε ο ήχος που παράγεται είναι ακριβώς μία οκτάβα υψηλότερος (μία οκτάβα είναι ένα ντο, ρε, μι, φα, σολ, λα, σι, ντο) - μας δίνει, δηλαδή, ένα ντο πιο πάνω. Αν μειώσουμε το μήκος της χορδής κατά 1/3, τότε τα 2/3 της χορδής που απομένουν μας δίνουν τη διαφορά της πέμπτης (δηλαδή από το ντο στο λα). Κι αν μειώσουμε το μήκος κατά 1/4, τότε τα 3/4 που απομένουν μας δίνουν τη διαφορά της τετάρτης (από το ντο στο σολ). Ήταν ξεκάθαρο, λοιπόν, σ’ αυτό το επίπεδο της παρατήρησης ότι τα μαθηματικά "κυβερνούν" τη μουσική. Το γεγονός ότι από τους ήχους αυτών των διαφορών δημιουργείται ένα ευχάριστο συναίσθημα στον ακροατή, οδήγησε τους Πυθαγορείους στο συμπέρασμα ότι οι ακέραιοι και τα κλάσματα ελέγχουν όχι μόνο τον άψυχο αλλά και τον έμψυχο κόσμο μέσω της μουσικής
Ο Ψυχογονικός κύβος του Πυθαγόρα
Ο Πυθαγόρας, “ο οποίος θα διαφέρει των άλλων ανθρώπων κατά το κάλλος και τη σοφία και θα γίνει ωφέλιμος εις το ανθρώπινο γένος” -κατά το χρησμό της Πυθίας, είναι ο μέγιστος Έλληνας μαθηματικός, φιλόσοφος και αρχηγέτης μεγάλου θρησκευτικοπολιτικού κινήματος, μίλησε για την ουσία των όντων, τους αριθμούς. Το Σύμπαν προήλθε από το υπάρχον χάος μέσα από τη μορφή, δηλαδή το μέτρο και την αρμονία. Πρώτος ο Πυθαγόρας το ονόμασε Κόσμο, δηλαδή Τάξις, εξ αιτίας της αρμονίας που επικρατούσε σε αυτό.
Στην σχολή του, που στην είσοδό της υπήρχε ένα άγαλμα του Ερμή του Λογίου, με την επιγραφή “Εκάς βέβηλοι”, δίδασκε τους αριθμούς κατά βάση και πολλά άλλα επιστημονικής ή εσωτερικής φύσης θέματα. Οι αριθμοί, η γεωμετρία και η μουσική οδηγούν στην κατανόηση των κοσμικών φαινομένων.
Οι βασικές γραμμές διδασκαλίας του για τους αριθμούς, ειδικά για τους πρώτους δέκα από αυτούς, είναι:
Η Μονάδα αντιστοιχούσε με το πνεύμα, τον αιθέρα, την ενέργεια, τη δύναμη από τη οποία γίνεται το παν.
Η δυάδα είναι η ύλη που αποτελείται από νερό και γη.
Η τριάδα είναι ο Χρόνος σαν θεότητα, δηλαδή το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον.
Η τετράδα είναι ο Χώρος, η τάξη του Κόσμου. Εδώ βρίσκεται η περίφημη Τετρακτύς, πάνω στην οποία δομήθηκε το καμπαλιστικό Δέντρο της Ζωής.
Τι είναι όμως η Τετρακτύς; Δέκα συμβολικές στιγμές (τελείες).
Τη θεωρία της τετρακτύος προώθησε ο Πυθαγόρας, η οποία συνέδεσε την ύπαρξη των δέκα σωμάτων του δικού μας Ηλιακού Συστήματος. Η επιστήμη γνώριζε μόνο επτά τέτοια σώματα, αλλά η πρόσφατη αστρονόμοι έχουν ανακαλύψει άλλα τρία σώματα: τον Ουρανό, τον Ποσειδώνας και τον Πλούτωνα.
Το σύμβολο της τετρακτύος αποτελείται από δέκα στιγμές τακτοποιημένες σε ένα τριγωνικό πρότυπο, όπως ακριβώς εδώ. Συνδέοντας τις στιγμές με διαφορετικούς τρόπους, προκύπτουν πολλά τρίγωνα και ορθογώνια σχήματα, όλα φιλικά συνδυασμένα με το Πυθαγόρειο μαθηματικό σύστημα με νοήματα και όρους μέσω των οποίων εξηγούσε το πως αντιλαμβανόταν και κατανοούσε τις αλήθειες της Παγκοσμιότητας.
Η Τετρακτύς είναι η πηγή της Δημιουργίας. Σε αυτήν ορκιζόταν οι Πυθαγόρειοι. Είναι το άθροισμα των αριθμών 1, 2, 3, 4.
Η τετράδα σημειώνει ακόμα τα “κοσμικά σώματα” των τεσσάρων στοιχείων από τα οποία συντάχθηκε το Κοσμικό Σύμπαν, το τετράεδρο, το οκτάεδρο, το εικοσάεδρο και τον κύβο.
Η πεντάδα συμβολίζει τα πέντε στοιχεία από τα οποία σύγκειται ο Κόσμος, δηλαδή τη γη, το νερό, τον αέρα, τη φωτιά και τον αιθέρα. Τα πέντε αντίστοιχα πολύεδρα που συμβολίζουν τα παραπάνω στοιχεία είναι κύβος, εικοσάεδρο, οκτάεδρο, τετράεδρο, δωδεκάεδρο.
Οι αριθμοί 3, 4, 5 είναι ιεροί αριθμοί και λαμβάνονται σαν Τριάδα. Το άθροισμα των τετραγώνων των δύο πρώτων αριθμών δίνει το τετράγωνο του τρίτου αριθμού. Το άθροισμα των αριθμών υψωμένων στον κύβο δίνει τον αριθμό 216, που παριστά το ψυχογονικό κύβο με πλευρά τον αριθμό 6. Αυτοί οι αριθμοί ή πιο συγκεκριμένα ο αριθμός 216 συνδέονται με τα τρία εδάφια της Εξόδου, όπου καθένα έχει 72 γράμματα.
Η εξάδα συμβολίζει τα έξι είδη εμψύχων όντων. Τους θεούς, τους δαίμονες, τους ήρωες, τους ανθρώπους, τα ζώα και τα φυτά. Είναι Ιερός αριθμός και ονομάζεται Γάμος γιατί εκτός του ότι συνδέεται με τις μετεμψυχώσεις (είναι η πλευρά του ψυχογονικού κύβου), είναι τέλειος αριθμός, δηλαδή το άθροισμα των μερών του δίνει πάλι το 6. 6/6=1, 6/3=2, 6/2=3, 1+3+2=6. Είναι το εμβαδόν ορθογωνίου τριγώνου με πλευρά την Ιερή Τριάδα, 3,4,5.
Η επτάδα παριστάνει τους επτά πλανήτες του Ηλιακού συστήματός μας και το νόμο εξέλιξης. Είναι Ιερός αριθμός και σημειώνει τις φάσεις της Σελήνης. Θεωρείται παρθένος, αμήτορας, ηγεμόνας, άρχοντας όλων, ένα θεό, “αεί όντα”, επτάφωτο, επτάψυχο, επτάπατο (πολύ εχέμυθο). Τον αφιέρωσαν στην έκφραση εκείνη του Ενός που αποκαλείται “Η Θεά Αθηνά” της οποίας κύριος αριθμός είναι το 92, που σημειώνει τα 92 στοιχεία της ύλης.
Η οκτάδα υποδηλώνει τις οκτώ ουράνιες και τους οκτώ φθόγγους της μουσικής κλίμακας, δηλαδή την Αρμονία του Κόσμου.
Η εννεάδα δείχνει του εννέα κοσμικούς χώρους του Στερεώματος.
Η δεκάδα είναι αυτό καθ’ εαυτό το Σύμπαν.
Η τετρακτύς η οποία αποτελείται από 10 σημεία, μεταφέρεται και γίνεται η βάση του Δέντρου της Ζωής, στην Καμπάλα. Ονομάζονται τα σημεία αυτά Σεφιρότ, πληθυντικός της λέξης σεφίρα. Κατά πάσα πιθανότητα τα 72 Ονόματα του Θεού ανήκουν στην τέταρτη ή στην έκτη σεφίρα αλλά υπάρχουν υπόνοιες ότι πιθανά να έχουν σχέση με την πρώτη, έκτη, ένατη και δέκατη σεφίρα. Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι συσχετίζονται με την πρώτη σεφίρα και τον Άγγελο Μετατρόν τον Εξουσιαστή τους ή Αυτόν που του ανήκουν τα Ονόματα. Οι πηγές της παράδοσης, λένε ότι αυτός ήταν που περιόρισε μαζεύοντας τον Ουρανό και μετασχημάτισε μέσα του έναν άγγελο από φωτιά, με 36 ζευγάρια από φτερά, για να συνεχίσει τις ημέρες του αν ένας ουράνιος γραμματέας, ένας ουράνιος νομοδιδάσκαλος.
Επιστρέφοντας στην Ιερή Τετρακτύ, θα αναλύσω κάποια στοιχεία της: Στο σχέδιο δίπλα, παρατηρούμε ότι μέσα στο ισόπλευρο τρίγωνο που παράγεται αν ενώσουμε τις 10 στιγμές, υπάρχει εγγεγραμμένο ένα κανονικό εξάγωνο.
Οι αριθμοί που εισέρχονται στο ισόπλευρο τρίγωνο δίπλα, δίνουν το πρώτο μαγικό τετράγωνο, αυτό του Κρόνου με 9 αριθμούς. Ένα κανονικό εξάγωνο είναι εγγεγραμμένο μέσα σε ένα ισόπλευρο τρίγωνο.
Το 3 και το 6 έχουν βασική σημασία. Η πλευρά του εξαγώνου στα μαγικά τετράγωνα έχει αριθμό 111 και το τελικό άθροισμα είναι 666, 111*6=666, ενώ του τριγώνου η πλευρά είναι 15 και το τελικό άθροισμα 45 15*3=45. Όμως αν αφαιρέσουμε το 45 από το 666 προκύπτει ο αριθμός 621, που είναι 3*207, υπενθυμίζω ότι 207 είναι το Αίν Σοφ. Η Θεότητα του Χρόνου, το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Οι ερευνητές ίσως εδώ αναγνωρίσουν τις κυριότητες του Σαββάτου και της Κυριακής.
Έχοντας σαν κέντρο τη μεσαία στιγμή της τρίτης σειράς φέρουμε ευθείες γραμμές που να ενώνουν τις κορυφές του τριγώνου - οι ευθείες γραμμές αυτές είναι και ταυτόχρονα τα ύψη του τριγώνου- και περιγράφουμε έξι κύκλους που να εφάπτονται του σημείου τμήσης του ύψους με την βάση. Συνεχίζοντας την χάραξη ακόμα έξι κύκλων που να εφάπτονται των έξι προηγούμενων και έχουν σαν κέντρο τους τις προηγούμενες ευθείες γραμμές, σχηματίζεται τελικά το σχέδιο που βλέπετε δίπλα, το οποίο καλείται Κύβος του Μετατρόν. Είναι ο ψυχογονικός κύβος του Πυθαγόρα.
Βιβλιογραφία: Ιάμβλιχου Πυθαγορικός Βίος, Πορφυρίου Πυθαγόρας, Ιπποκράτους Δάκογλου Μυστικός Κώδικας τού Πυθαγόρα 2,
Εμμ. Παντελάκη Πυθαγόρου Χρυσά Επη.
Από τή μερική ετυμολογία τής λέξης προκύπτει ότι η Τετρακτύς είναι ένας αριθμός τέσσαρα. Ο αριθμός όμως τέσσαρα στήν εποχή τού Πυθαγόρα παριστάνονταν μέ τό τέταρτο κατά σειρά γράμμα τής Ελληνικής αλφαβήτου, τό Δέλτα (Δ). Συνεπώς η Τετρακτύς εκφράζεται στους αδαείς και αμυήτους μέ τό Δ καί συμβολίζεται μ’ ένα γεωμετρικό τρίγωνο πού όπως θά πούμε παρακάτω, είναι ισόπλευρο.
Η Τετρακτύς, κατά τόν Πορφύριο (233 μ.Χ.), είναι τό άθροισμα τών τεσσάρων πρώτων αριθμών (1+2+3+4=10). Ήταν δηλαδή η δεκάδα, πού σύμφωνα μέ τήν Πυθαγόρεια άποψη τού Ιερατικού κώδικα (όλοι οι αριθμοί αθροιζόμενοι, ανάγονται σέ μονοψήφιους), ισοδυναμεί μέ τό ΕΝ ή τή Μονάδα. Παριστάνεται δε μέ ένα ισόπλευρο τρίγωνο στό οποίο σημειώνονται οι δέκα πρώτοι αριθμοί καί οι οποίοι αθροιζόμενοι κατά πλευρά, είτε σάν αριθμοί καί γράμματα, είτε σάν λέξεις, δίνουν πάντα τή Μονάδα.
Παρατηρώντας το τριχοτομημένο Πυθαγόρειο τρίγωνο ΑΔΖ βλέπουμε ότι ενώνοντας τα σημεία τριχοτομήσεως δημιουργούνται 10 όμοια ισόπλευρα τρίγωνα ενώ λεξαριθμικώς οι πλευρές αθροίζονται σε -1-. Δηλαδή….
1+2+3+4=10=(1+0)=1
ΕΝ+ΔΥΟ+ΤΡΙΑ+ΤΕΣΣΑΡΑ=55+474+411+807=1747=(1+7+4+7)=19=(1+9)=10=(1+0)= 1
1+5+6+7=19=(1+9)=10=(1+0)=1
ΕΝ+ΠΕΝΤΕ+ΕΞ+ΕΠΤΑ=55+440+65+386=946=(9+4+6)=19=(1+9)=10=(1+0)= 1
7+8+9+4=28-(2+8)=10=(1+0)=1
ΕΠΤΑ+ΟΚΤΩ+ΕΝΝΕΑ+ΤΕΣΣΑΡΑ=386+1190+111+807=2494=(2+4+9+4)=19=(1+9)=10=(1+0)= 1.
Ο Πυθαγόρας εθεωρούσε τήν Τετρακτύν Ιερά καί επέβαλε στούς μαθητές του (Μαθηματικούς & Ακουσματικούς), τόν παρακάτω Ιερό Ορκο πρός αυτήν….
“ΟΥ ΜΑ ΤΟΝ ΑΜΕΤΕΡΑ ΓΕΝΕΑ ΠΑΡΑΔΟΝΤΑ ΤΕΤΡΑΚΤΥΝ ΠΑΓΑΝ ΑΕΝΑΟΥ ΦΥΣΙΟΣ ΡΙΖΩΜΑΤΑ ΕΧΟΥΣΑΝ”.
Η Τετρακτύς ορίζεται σάν αιώνια καί απέραντη πηγή τής Φύσεως, αλλά καί συσχετίζεται τόσο μέ τήν Ιερά Δεκάδα, όσο καί μέ τήν Αγνή Μονάδα. Οι Πυθαγόρειοι ετιμούσαν τήν Πρώτη Δεκάδα καί εθεωρούσαν ότι αυτή εκφράζεται σάν Κόσμος, Ουρανός, Θεός, Κράτος, Ατλας, Ακάμας, Ήλιος κ.α. Τό δε ΕΝ ή η Μονάς θεωρείται ως η πρώτη Αιτία τού Κρείτονος καί τού Τελείου. Είναι υπεράνω κάθε αντιθέσεως, νοουμένη ως υψίστη καί ενιαία τών πάντων Θεότης. Σάν έννοια πολυσήμαντη, δηλώνει επίσης τήν αντίθεση μέ τήν Δυάδα, τό είδος παρά τήν ύλη, τό ποιόν αίτιον παρά τό πάσχον, τό Νοητό καί Πνευματικό παρά τό αισθητό καί σωματικό. Η απόλυτος Μονάς ταυτίζεται μέ τό Θείον καί θεωρείται πηγή τών πάντων, όπως διδάσκει ο εκ των Πυθαγορείων Φιλόλαος:
” ΕΝ ΑΡΧΑ ΠΑΝΤΩΝ ” καί ” ΕΣΤΙΝ ΗΓΕΜΩΝ ΚΑΙ ΑΡΧΩΝ ΑΠΑΝΤΩΝ ΘΕΟΣ, ΕΙΣ ΑΕΙ ΕΩΝ, ΜΟΝΙΜΟΣ, ΑΚΙΝΗΤΟΣ, ΑΥΤΟΣ ΕΑΥΤΩ ΟΜΟΙΟΣ, ΕΤΕΡΟΣ ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ “
Αν δούμε λεξαριθμικά τήν Τετρακτύν (Τετρακτύς=1626=15=6), θά παρατηρήσουμε πόσο εύστοχα ο Πυθαγόρας τήν ταύτιζε μέ τό Σύμπαν καί τόν Κόσμο (Σύμπαν=771=15=6 καί Κόσμος=600=6). Θέλησε επίσης, σάν μυημένος στίς δοξασίες τών Ορφικών, νά δηλώση μέσω τού Δ (τέσσαρα), πού αυτή περιέχει, τήν Ορφική άποψη περί των τεσσάρων πρωτογενών στοιχείων τής φύσεως (11ος Ορφικός ύμνος στόν Πάνα): Ουρανός, Θάλασσα, Χθών καί Πύρ.Αλλά τό λεξαριθμικό άθροισμα αυτών τών τεσσάρων είναι 3372=15=6. Δεν μπορούμε να μή θαυμάσουμε πόσο σοφά, ο Πυθαγόρας πού εδίδασκε ότι τό Σύμπαν είναι αριθμοί καί ότι ο Θεός αεί γεωμετρεί, τεκμηριώνει τήν Κοσμοθεώρησή του αυτή:
Ουρανός+Θάλασσα+Χθών+Πύρ=ΣΥΜΠΑΝ=ΚΟΣΜΟΣ=Δ=ΤΕΤΡΑΚΤΥΣ=6!
ΠΙΝΑΞ ΑΡΙΘΜΙΤΙΚΩΝ ΤΙΜΩΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ
Α=1 Στ=6 Ι=10 Ξ=60 Ρ=100 Χ=600
Β=2 Ζ=7 Κ=20 Ο=70 Σ=200 Ψ=700
Γ=3 Η=8 Λ=30 Π=80 Τ=300 Ω=800
Δ=4 Θ=9 Μ=40 Υ=400
Ε=5 Ν=50 Φ=500
(τα γράμματα που έχουν αριθμητικές τιμές 90, 900 δεν υπάρχουν πιά στην γλώσσα μας).
Η μουσική των σφαιρών
Οι Πυθαγόρειοι πίστευαν ότι οι πλανήτες (σφαίρες), καθώς ταξιδεύουν στον ουρανό, παράγουν μουσική λόγω της τριβής τους με το γαλαξιακό αιθέρα. Πίστευαν, συγκεκριμένα, ότι η Γη αποτελεί το κέντρο του σύμπαντος και ότι κάθε πλανήτης παράγει τις δικές του νότες, ανάλογα με την απόστασή του από τη Γη. Παράλληλα, διαπίστωναν ότι η μελωδία του σύμπαντος είναι τόσο ξεχωριστή, ώστε τα απλοϊκά αφτιά μας δεν μπορούν να την ακούσουν. Ωστόσο, πρόκειται για μια μουσική με τόση ισχύ, ώστε να καθορίζει όλους τους κύκλους της ζωής, από τις τέσσερις εποχές μέχρι τα καιρικά φαινόμενα. Αρκετούς αιώνες αργότερα, ο Άγιος Αυγουστίνος πίστευε ότι οι άνθρωποι ακούν τελικά τη Μουσική των Σφαιρών τη στιγμή του θανάτου τους κι ότι πρόκειται για ήχους που αποκαλύπτουν τη μέγιστη αλήθεια του σύμπαντος. Σήμερα γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει γαλαξιακός αιθέρας με τον οποίο να έχουν τριβή οι πλανήτες. Όμως, επιπρόσθετα, γνωρίζουμε ότι δεν υπάρχει πουθενά μέσα στο σύμπαν απόλυτο κενό.
Η τετρακτύς και το σύμπαν
Για τους Πυθαγορείους, η δεκαδική τετρακτύς ήταν το ιερό σύμβολο των ανεξιχνίαστων μυστικών του σύμπαντος. Αποτελείται από δέκα ισόπλευρα τρίγωνα - εννέα εσωτερικά και το μεγάλο εξωτερικό τρίγωνο που τα περικλείει. Για να σχηματιστεί μια τετρακτύς, πρέπει αρχικά να ορίσει κάποιος τις τέσσερις κουκκίδες της βάσης της. Κύριο χαρακτηριστικό της τετρακτύος είναι το γεγονός ότι το άθροισμα των κουκίδων της, από τη βάση μέχρι την κορυφή, μας κάνει την δεκάδα (4+3+2+1=10). Για τους Πυθαγορείους αυτό το γεγονός αποτελούσε σύμβολο της έσχατης πραγματικότητας, αφού "η τετράς τίκτει την δεκάδα" και η δεκάδα, με τη σειρά της, αποτελεί τη βάση για το δεκαδικό σύστημα - σύμπτωση ότι τα τρία εσωτερικά τρίγωνα της τετρακτύος μοιάζουν με το σύγχρονο προειδοποιητικό σύμβολο της ραδιενέργειας;
Ο Πλάτων, στον Τίμαιο, προβάλλει την πυθαγόρεια άποψη ότι η κοσμική αρμονία περικλείεται μέσα σε ορισμένους αριθμούς. Μετά τους πρώτους αριθμούς 1, 2, 3, ακολουθούν τα τετράγωνά τους, το 4 (2Χ2) ή το 9 (3Χ3) και οι κύβοι τους, το 8 (2Χ2Χ2) ή το 27 (3Χ3Χ3). Οι δύο γεωμετρικές πρόοδοι που σχηματίζονται αντιπροσωπεύονται, σύμφωνα με την κλασική συμβολική παράδοση, από το σχήμα του γράμματος "Λ". Με την παρεμβολή των αριθμητικών μέσων 3 και 6 στην πρώτη πρόοδο (2, 3, 4, 6, 8) σχηματίζουμε την αρμονική πρόοδο 3, 4, 6, ενώ η συνολική διαδοχή των όρων (2, 3, 4, 6, 8) αναλύει στη μουσική τη διπλή οκτάβα (δις διαπασών). Με την παρεμβολή των αριθμητικών μέσων 6 και 18 στη δεύτερη πρόοδο (3, 6, 9, 18, 27) οδηγούμαστε στο σχηματισμό της αρμονικής προόδου 6, 9, 18. Αν, τώρα, μεταξύ του 3 και του 6 παρεμβάλουμε τον αρμονικό τους μέσο όρο 4 και κατά παρόμοιο τρόπο παρεμβάλλουμε το 12 ανάμεσα στο 9 και στο 18, έχουμε την εξής συνολική διαδοχή όρων: 3, 4, 6, 9, 12, 18, 27. Πρόκειται για μια διαδοχή που αναλύει την τριπλή οκτάβα (8:1) συν μια δεύτερη (9:8) στις επιμέρους ομάδες συμφωνίας. Έτσι, σύμφωνα με τους Πυθαγορείους, αυτές οι δύο αρχικές πρόοδοι εμπεριέχουν όλη την αρμονία του χωροχρόνου.
Όμως, πώς ακριβώς πειραματίστηκαν οι Πυθαγόρειοι στο μονόχορδο για την ανάδειξη των σχέσεων μαθηματικών και μουσικής; Αν μειώσουμε το μήκος μιας χορδής ακριβώς στο μισό, τότε ο ήχος που παράγεται είναι ακριβώς μία οκτάβα υψηλότερος (μία οκτάβα είναι ένα ντο, ρε, μι, φα, σολ, λα, σι, ντο) - μας δίνει, δηλαδή, ένα ντο πιο πάνω. Αν μειώσουμε το μήκος της χορδής κατά 1/3, τότε τα 2/3 της χορδής που απομένουν μας δίνουν τη διαφορά της πέμπτης (δηλαδή από το ντο στο λα). Κι αν μειώσουμε το μήκος κατά 1/4, τότε τα 3/4 που απομένουν μας δίνουν τη διαφορά της τετάρτης (από το ντο στο σολ). Ήταν ξεκάθαρο, λοιπόν, σ’ αυτό το επίπεδο της παρατήρησης ότι τα μαθηματικά "κυβερνούν" τη μουσική. Το γεγονός ότι από τους ήχους αυτών των διαφορών δημιουργείται ένα ευχάριστο συναίσθημα στον ακροατή, οδήγησε τους Πυθαγορείους στο συμπέρασμα ότι οι ακέραιοι και τα κλάσματα ελέγχουν όχι μόνο τον άψυχο αλλά και τον έμψυχο κόσμο μέσω της μουσικής
Ο Ψυχογονικός κύβος του Πυθαγόρα
Ο Πυθαγόρας, “ο οποίος θα διαφέρει των άλλων ανθρώπων κατά το κάλλος και τη σοφία και θα γίνει ωφέλιμος εις το ανθρώπινο γένος” -κατά το χρησμό της Πυθίας, είναι ο μέγιστος Έλληνας μαθηματικός, φιλόσοφος και αρχηγέτης μεγάλου θρησκευτικοπολιτικού κινήματος, μίλησε για την ουσία των όντων, τους αριθμούς. Το Σύμπαν προήλθε από το υπάρχον χάος μέσα από τη μορφή, δηλαδή το μέτρο και την αρμονία. Πρώτος ο Πυθαγόρας το ονόμασε Κόσμο, δηλαδή Τάξις, εξ αιτίας της αρμονίας που επικρατούσε σε αυτό.
Στην σχολή του, που στην είσοδό της υπήρχε ένα άγαλμα του Ερμή του Λογίου, με την επιγραφή “Εκάς βέβηλοι”, δίδασκε τους αριθμούς κατά βάση και πολλά άλλα επιστημονικής ή εσωτερικής φύσης θέματα. Οι αριθμοί, η γεωμετρία και η μουσική οδηγούν στην κατανόηση των κοσμικών φαινομένων.
Οι βασικές γραμμές διδασκαλίας του για τους αριθμούς, ειδικά για τους πρώτους δέκα από αυτούς, είναι:
Η Μονάδα αντιστοιχούσε με το πνεύμα, τον αιθέρα, την ενέργεια, τη δύναμη από τη οποία γίνεται το παν.
Η δυάδα είναι η ύλη που αποτελείται από νερό και γη.
Η τριάδα είναι ο Χρόνος σαν θεότητα, δηλαδή το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον.
Η τετράδα είναι ο Χώρος, η τάξη του Κόσμου. Εδώ βρίσκεται η περίφημη Τετρακτύς, πάνω στην οποία δομήθηκε το καμπαλιστικό Δέντρο της Ζωής.
Τι είναι όμως η Τετρακτύς; Δέκα συμβολικές στιγμές (τελείες).
Τη θεωρία της τετρακτύος προώθησε ο Πυθαγόρας, η οποία συνέδεσε την ύπαρξη των δέκα σωμάτων του δικού μας Ηλιακού Συστήματος. Η επιστήμη γνώριζε μόνο επτά τέτοια σώματα, αλλά η πρόσφατη αστρονόμοι έχουν ανακαλύψει άλλα τρία σώματα: τον Ουρανό, τον Ποσειδώνας και τον Πλούτωνα.
Το σύμβολο της τετρακτύος αποτελείται από δέκα στιγμές τακτοποιημένες σε ένα τριγωνικό πρότυπο, όπως ακριβώς εδώ. Συνδέοντας τις στιγμές με διαφορετικούς τρόπους, προκύπτουν πολλά τρίγωνα και ορθογώνια σχήματα, όλα φιλικά συνδυασμένα με το Πυθαγόρειο μαθηματικό σύστημα με νοήματα και όρους μέσω των οποίων εξηγούσε το πως αντιλαμβανόταν και κατανοούσε τις αλήθειες της Παγκοσμιότητας.
Η Τετρακτύς είναι η πηγή της Δημιουργίας. Σε αυτήν ορκιζόταν οι Πυθαγόρειοι. Είναι το άθροισμα των αριθμών 1, 2, 3, 4.
Η τετράδα σημειώνει ακόμα τα “κοσμικά σώματα” των τεσσάρων στοιχείων από τα οποία συντάχθηκε το Κοσμικό Σύμπαν, το τετράεδρο, το οκτάεδρο, το εικοσάεδρο και τον κύβο.
Η πεντάδα συμβολίζει τα πέντε στοιχεία από τα οποία σύγκειται ο Κόσμος, δηλαδή τη γη, το νερό, τον αέρα, τη φωτιά και τον αιθέρα. Τα πέντε αντίστοιχα πολύεδρα που συμβολίζουν τα παραπάνω στοιχεία είναι κύβος, εικοσάεδρο, οκτάεδρο, τετράεδρο, δωδεκάεδρο.
Οι αριθμοί 3, 4, 5 είναι ιεροί αριθμοί και λαμβάνονται σαν Τριάδα. Το άθροισμα των τετραγώνων των δύο πρώτων αριθμών δίνει το τετράγωνο του τρίτου αριθμού. Το άθροισμα των αριθμών υψωμένων στον κύβο δίνει τον αριθμό 216, που παριστά το ψυχογονικό κύβο με πλευρά τον αριθμό 6. Αυτοί οι αριθμοί ή πιο συγκεκριμένα ο αριθμός 216 συνδέονται με τα τρία εδάφια της Εξόδου, όπου καθένα έχει 72 γράμματα.
Η εξάδα συμβολίζει τα έξι είδη εμψύχων όντων. Τους θεούς, τους δαίμονες, τους ήρωες, τους ανθρώπους, τα ζώα και τα φυτά. Είναι Ιερός αριθμός και ονομάζεται Γάμος γιατί εκτός του ότι συνδέεται με τις μετεμψυχώσεις (είναι η πλευρά του ψυχογονικού κύβου), είναι τέλειος αριθμός, δηλαδή το άθροισμα των μερών του δίνει πάλι το 6. 6/6=1, 6/3=2, 6/2=3, 1+3+2=6. Είναι το εμβαδόν ορθογωνίου τριγώνου με πλευρά την Ιερή Τριάδα, 3,4,5.
Η επτάδα παριστάνει τους επτά πλανήτες του Ηλιακού συστήματός μας και το νόμο εξέλιξης. Είναι Ιερός αριθμός και σημειώνει τις φάσεις της Σελήνης. Θεωρείται παρθένος, αμήτορας, ηγεμόνας, άρχοντας όλων, ένα θεό, “αεί όντα”, επτάφωτο, επτάψυχο, επτάπατο (πολύ εχέμυθο). Τον αφιέρωσαν στην έκφραση εκείνη του Ενός που αποκαλείται “Η Θεά Αθηνά” της οποίας κύριος αριθμός είναι το 92, που σημειώνει τα 92 στοιχεία της ύλης.
Η οκτάδα υποδηλώνει τις οκτώ ουράνιες και τους οκτώ φθόγγους της μουσικής κλίμακας, δηλαδή την Αρμονία του Κόσμου.
Η εννεάδα δείχνει του εννέα κοσμικούς χώρους του Στερεώματος.
Η δεκάδα είναι αυτό καθ’ εαυτό το Σύμπαν.
Η τετρακτύς η οποία αποτελείται από 10 σημεία, μεταφέρεται και γίνεται η βάση του Δέντρου της Ζωής, στην Καμπάλα. Ονομάζονται τα σημεία αυτά Σεφιρότ, πληθυντικός της λέξης σεφίρα. Κατά πάσα πιθανότητα τα 72 Ονόματα του Θεού ανήκουν στην τέταρτη ή στην έκτη σεφίρα αλλά υπάρχουν υπόνοιες ότι πιθανά να έχουν σχέση με την πρώτη, έκτη, ένατη και δέκατη σεφίρα. Η προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι συσχετίζονται με την πρώτη σεφίρα και τον Άγγελο Μετατρόν τον Εξουσιαστή τους ή Αυτόν που του ανήκουν τα Ονόματα. Οι πηγές της παράδοσης, λένε ότι αυτός ήταν που περιόρισε μαζεύοντας τον Ουρανό και μετασχημάτισε μέσα του έναν άγγελο από φωτιά, με 36 ζευγάρια από φτερά, για να συνεχίσει τις ημέρες του αν ένας ουράνιος γραμματέας, ένας ουράνιος νομοδιδάσκαλος.
Επιστρέφοντας στην Ιερή Τετρακτύ, θα αναλύσω κάποια στοιχεία της: Στο σχέδιο δίπλα, παρατηρούμε ότι μέσα στο ισόπλευρο τρίγωνο που παράγεται αν ενώσουμε τις 10 στιγμές, υπάρχει εγγεγραμμένο ένα κανονικό εξάγωνο.
Οι αριθμοί που εισέρχονται στο ισόπλευρο τρίγωνο δίπλα, δίνουν το πρώτο μαγικό τετράγωνο, αυτό του Κρόνου με 9 αριθμούς. Ένα κανονικό εξάγωνο είναι εγγεγραμμένο μέσα σε ένα ισόπλευρο τρίγωνο.
Το 3 και το 6 έχουν βασική σημασία. Η πλευρά του εξαγώνου στα μαγικά τετράγωνα έχει αριθμό 111 και το τελικό άθροισμα είναι 666, 111*6=666, ενώ του τριγώνου η πλευρά είναι 15 και το τελικό άθροισμα 45 15*3=45. Όμως αν αφαιρέσουμε το 45 από το 666 προκύπτει ο αριθμός 621, που είναι 3*207, υπενθυμίζω ότι 207 είναι το Αίν Σοφ. Η Θεότητα του Χρόνου, το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Οι ερευνητές ίσως εδώ αναγνωρίσουν τις κυριότητες του Σαββάτου και της Κυριακής.
Έχοντας σαν κέντρο τη μεσαία στιγμή της τρίτης σειράς φέρουμε ευθείες γραμμές που να ενώνουν τις κορυφές του τριγώνου - οι ευθείες γραμμές αυτές είναι και ταυτόχρονα τα ύψη του τριγώνου- και περιγράφουμε έξι κύκλους που να εφάπτονται του σημείου τμήσης του ύψους με την βάση. Συνεχίζοντας την χάραξη ακόμα έξι κύκλων που να εφάπτονται των έξι προηγούμενων και έχουν σαν κέντρο τους τις προηγούμενες ευθείες γραμμές, σχηματίζεται τελικά το σχέδιο που βλέπετε δίπλα, το οποίο καλείται Κύβος του Μετατρόν. Είναι ο ψυχογονικός κύβος του Πυθαγόρα.
Βιβλιογραφία: Ιάμβλιχου Πυθαγορικός Βίος, Πορφυρίου Πυθαγόρας, Ιπποκράτους Δάκογλου Μυστικός Κώδικας τού Πυθαγόρα 2,
Εμμ. Παντελάκη Πυθαγόρου Χρυσά Επη.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου