Ο ΑΣΤΕΡΟΕΙΔΗΣ ΨΥΧΗ ΚΑΙ ΕΜΕΙΣ

Ο αστρονόμος Annibale De Gasparis ήταν εκείνος που ανακάλυψε στις 17 Μαρτίου του 1851 τον αστεροειδή Ψυχή, ο οποίος βρίσκεται ανάμεσα στον Άρη και τον Δία και έχει διάμετρο 240 χιλιόμετρα. Δεν πέρασε πολύς καιρός και οι Αμερικανοί αστρολόγοι Lehman και Morrison είχαν την ιδέα να αναλύσουν την επιρροή των αστεροειδών στη ζωή μας. Διαπίστωσαν λοιπόν ότι η Ψυχή κατέχει κυρίαρχη θέση στα ωροσκόπια των μέντιουμ και όλων όσοι διαθέτουν ιδιαίτερες ψυχικές δυνάμεις τις οποίες χρησιμοποιούν πρακτικά, όπως οι χειρομάντες, οι ενορατικοί, οι αστρολόγοι αλλά και τα άτομα που ασχολούνται με θέματα... ψυχής, όπως οι ψυχολόγοι και οι ψυχαναλυτές.

Η επιρροή του αστεροειδούς έχει μελετηθεί επίσης και στη συναστρία ανάμεσα σε συζύγους ή συντρόφους. Όταν η Ψυχή στο ωροσκόπιο του ενός σχηματίζει αρμονική όψη με το ωροσκόπιο του άλλου συντρόφου, μπορούμε να προβλέψουμε ότι υπάρχει ανάμεσα στα δυο αυτά άτομα μια ισχυρή νοητική σχέση, που μπορεί να εκφραστεί μέσα από την τηλεπάθεια.

Στο ωροσκόπιό μας ο αστεροειδής Ψυχή δείχνει το βαθμό ευαισθησίας με τον οποίο αντιδρούμε στον εξωτερικό κόσμο, τις ικανότητες που έχουμε να προβλέψουμε ένα γεγονός, τη διαίσθηση και την προφητική ικανότητα. Κατέχει κυρίαρχη θέση στα ωροσκόπια των μέντιουμ και όλων όσοι διαθέτουν ιδιαίτερες ψυχικές δυνάμεις τις οποίες χρησιμοποιούν πρακτικά, όπως οι χειρομάντες, οι ενορατικοί, οι αστρολόγοι αλλά και τα άτομα που ασχολούνται με θέματα… ψυχής, όπως οι ψυχολόγοι και οι ψυχαναλυτές.

Στη συναστρία, όταν η Ψυχή σχηματίζει αρμονικές όψεις, φανερώνει ανάμεσα στα άτομα μια ισχυρή νοητική σχέση, που μπορεί να εκφραστεί μέσα από την τηλεπάθεια.

Κριός
Ικανότητες μόνο για εσάς. Οι μεταφυσικές σας ικανότητες είναι σε λανθάνουσα κατάσταση. Εμφανίζονται μόνο περιστασιακά, ιδιαίτερα όταν βρίσκεστε μπροστά σε κάποια κρίσιμη καμπή της ζωής σας και χρειάζεται να κάνετε σημαντικές επιλογές. Μια απόφαση που αφορά αποκλειστικά εσάς και σας επηρεάζει απόλυτα, ένα συναίσθημα, η επιλογή ενός επαγγέλματος, μια αλλαγή τόπου διαμονής. Η σωστή λύση αναδύεται από το υποσυνείδητο στο συνειδητό νου και σας βοηθάει να διορθώσετε την πορεία της ζωής σας, παίρνοντας τη σωστή κατεύθυνση. Προσοχή: οι ικανότητές σας αφορούν τη δική σας προσωπική ζωή. Σε ό,τι έχει σχέση με τρίτους μην πάρετε την ευθύνη να τους συμβουλέψετε διαισθητικά, γιατί το πιθανότερο είναι να πέσετε έξω.

Ταύρος
Προτιμάτε τη λογική Πιστεύετε στις μεταφυσικές ικανότητες, στην τηλεπάθεια, στην ενόραση, μόνο αν έχετε αποδείξεις και χειροπιαστά στοιχεία. Διαφορετικά είστε τόσο σκεπτικιστές, που το πιθανότερο είναι να δώσετε λογικές και ορθολογιστικές εξηγήσεις, ακόμα και στις πιο τρανταχτές αποδείξεις. Κι όμως, ακόμα και σ’ εσάς μπορεί να συμβεί κάποια στιγμή να ακούσετε μηνύματα από το υποσυνείδητο που θα σας καταπλήξουν με την ακρίβειά τους και που αργότερα θα συνειδητοποιήσετε ότι ήταν προαισθήματα σχετικά με προσωπικά ή επαγγελματικά θέματα που σας απασχολούν. Η διαίσθησή σας συχνά αποδεικνύεται σωστή, όχι μόνο στην επιλογή του συντρόφου, αλλά και στα επενδυτικά ή οικονομικά προγράμματα.

Δίδυμοι
Έχετε τηλεπαθητικές δυνάμεις Έχετε μια έντονη προδιάθεση στην τηλεπάθεια, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα μέσα επικοινωνίας. Συχνά όταν χτυπάει το τηλέφωνο μαντεύετε σωστά ποιος είναι που σας καλεί. Δεν είναι λίγες οι φορές που σκέφτεστε έντονα κάποιον τον οποίο έχετε καιρό να δείτε και μέσα σε λίγες μέρες τον συναντάτε τυχαία στο δρόμο ή μαθαίνετε κάποια είδηση που τον αφορά. Αυτό δεν σας εκπλήσσει ιδιαίτερα, από τη στιγμή που μέσα σας ήδη το περιμένατε. Ένας ισχυρός ψυχικός δεσμός σάς συνδέει με τα συγγενικά πρόσωπα, ιδιαίτερα με τα αδέλφια με τα οποία ζείτε μαζί. Ακόμα κι όταν βρίσκεστε μακριά, συμμερίζεστε ολόψυχα τις χαρές και τις λύπες τους.

Καρκίνος
Έμφυτη διαισθητική ικανότητα Στο ζώδιο των «παιδιών της Σελήνης» ο αστεροειδής παραμένει μονάχα λίγες εβδομάδες κάθε πέντε χρόνια. Αυτή η σύντομη παραμονή του σας χαρίζει μια σπάνια, όσο και εξαιρετική ψυχική ευελιξία και μια έμφυτη διαισθητική ικανότητα που μπορείτε να ενισχύσετε με τη βοήθεια ενός ειδικού σε θέματα παραψυχολογίας ή διαβάζοντας σχετικά με την αυτόματη γραφή. Πιάνοντας στα χέρια σας την πένα, αφήστε τη να ακολουθήσει τα υποσυνείδητα μηνύματα, τα οποία πιθανότατα είναι προβλέψεις ή πολύτιμες συμβουλές από την άλλη διάσταση. Αποφύγετε τις πνευματιστικές συνεδρίες, που ίσως αποδειχτούν τραυματικές εμπειρίες για ένα άτομο με τη δική σας ευαισθησία. Στη διάρκεια της ζωής σας ίσως να έχετε προαισθήματα σχετικά με γεγονότα που αφορούν την οικογένειά σας ή ακόμα και πολιτικές εξελίξεις.

Λέων
Μεταφυσική επικοινωνία με τα παιδιά σας Η μεταφυσική σχέση που σας ενώνει με τα παιδιά σας σας επιτρέπει να διαισθανθείτε ανά πάσα στιγμή αν είναι καλά ή αν περνούν μια δύσκολη φάση η οποία δεν έχει ακόμα εκδηλωθεί. Είστε ξεχωριστοί γονείς, γιατί αυτή η εσωτερική φωνή σάς υπαγορεύει πού, πότε και πώς να προσφέρετε συμβουλές και υποστήριξη στα παιδιά σας. Αν όμως δεν έχετε παιδιά; Οι ικανότητές σας τότε θα σας βοηθήσουν να νιώσετε πολύ κοντά σε όσους αγαπάτε βαθιά, ακόμα και έξω από τον οικογενειακό κύκλο. Στη διάρκεια της ζωής σας ακολουθήστε πάντα τη διαίσθησή σας, ιδιαίτερα στα οικονομικά θέματα.

Παρθένος
Σας καθοδηγεί μια ιδιαίτερη αντίληψη Συχνά μπορεί να σας συμβεί να αντιληφθείτε κάτι υπεραισθητικά και να έχετε ένα προαίσθημα ειδικά σε θέματα υγείας, δικά σας και των άλλων. Όταν κάτι δεν πάει καλά, εσείς το «μυρίζετε» στον αέρα, ακόμα και όταν όλα δείχνουν ήρεμα. Ίσως ανακαλύψετε μια μέρα ότι έχετε έμφυτη την ικανότητα της διάγνωσης: μη φοβάστε αυτή τη δύναμή σας, γιατί έχει καλό σκοπό. Με μια σωστή πρόληψη αποφεύγονται πολλά προβλήματα υγείας, ένα έγκαιρο τσεκάπ μπορεί να διώξει τους φόβους και τις αμφιβολίες ή να έχει ως αποτέλεσμα την επιλογή ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής. Στη ζωή σας ίσως τύχει να επικοινωνήσετε τηλεπαθητικά με κατοικίδια ζώα, ιδιαίτερα με τις γάτες, πλάσματα με έντονο το μεταφυσικό στοιχείο.

Ζυγός
Ψυχική επικοινωνία με το ταίρι σας Στην περίπτωση του δικού σας ζωδίου γενικά τις περισσότερες φορές βιώνετε στη σχέση με τον/τη σύντροφό σας τα φαινόμενα τηλεπάθειας και λεπτής ψυχικής επικοινωνίας. Ακόμα και σε περιπτώσεις που η σχέση δεν ήταν από τις καλύτερες, εσείς οι ίδιοι θα έχετε μείνει κατάπληκτοι από την ικανότητά σας να διαβάζετε τη σκέψη του άλλου. Η βαθιά γνώση και η μακροχρόνια συμβίωση δημιουργούν μια πολύ ισχυρή μεταφυσική επικοινωνία. Εκτός από την ικανότητα που έχετε να διαισθάνεστε αμέσως την ψυχική διάθεση του/της συντρόφου σας, ίσως τύχει κάποια φορά να κάνετε και κάποια πρόβλεψη σχετικά με το μέλλον της σχέσης σας. Αν δεν είστε παντρεμένοι, η διαίσθηση θα σας βοηθήσει στις σχέσεις με τα άτομα που ερωτεύεστε ή με τους συναδέλφους.

Σκορπιός
Εμπιστευτείτε τα όνειρα Έχετε ισχυρή προδιάθεση στις ψυχικές ικανότητες. Κάθε νύχτα το «αστρικό σώμα» των ανθρώπων αποχωρίζεται το υλικό σώμα και αναζητά μυστηριώδεις αλήθειες στην αστρική διάσταση του σύμπαντος. Ο ονειρικός κόσμος μπορεί να αποτελέσει για εσάς μια ευκαιρία για εσωτερική ανάπτυξη αλλά και μια πολύτιμη πηγή γνώσεων. Στα όνειρά σας, αν μάθετε να τα ερμηνεύετε σωστά, θα βρείτε συμβουλές και προτάσεις ανεκτίμητης αξίας, που θα σας καθοδηγήσουν στην πορεία της ζωής σας. Από προτροπές στη δράση μέχρι προειδοποιήσεις για επικείμενους κινδύνους, μέχρι ενδείξεις σχετικά με την ειλικρίνεια των ανθρώπων γύρω σας. Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορείτε ακόμα να ερμηνεύσετε τα όνειρά σας σύμφωνα με την αριθμολογία για να παίξετε αριθμούς στο λόττο.

Τοξότης
Ταγμένοι στη μετεμψύχωση Η θέση της Ψυχής σ’ αυτό το ζώδιο δείχνει μια έντονη έλξη για τα μεταφυσικά φαινόμενα που σχετίζονται με τη μετεμψύχωση. Σίγουρα θα σας έχει τύχει, ενώ περπατάτε στο δρόμο σε κάποιο μέρος που επισκέπτεστε για πρώτη φορά, να νιώσετε ότι το γνωρίζετε ήδη: μερικές φορές ξέρετε από πριν τι πρόκειται να δείτε. Αυτές οι εμπειρίες του «deja vu» είναι ακόμα πιθανότερο να σας συμβούν στο εξωτερικό. Ίσως το γεγονός να σας εκπλήσσει και να μην μπορείτε να δεχτείτε ότι γνωρίζετε αυτά τα μέρη από μια προηγούμενη ζωή σας. Δεν αποκλείεται όμως οι εμπειρίες αυτές να σας οδηγήσουν σε μια βαθύτερη αναζήτηση σχετικά με το θέμα.

Αιγόκερως
Καλλιεργήστε την πνευματική σας διάσταση Οι μεταφυσικές ικανότητες δεν φαίνεται να περιλαμβάνονται στο αστρολογικό σας dna. Παρ’ όλα αυτά είναι πιθανό να είχατε κάποια στιγμή στο παρελθόν, ίσως στην παιδική ή την εφηβική ηλικία, κάποια προαισθήματα σχετικά με γεγονότα που σας επιβεβαιώθηκαν αργότερα, στον επαγγελματικό τομέα, στη σταδιοδρομία ή στις σπουδές. Να είναι μια απλή σύμπτωση; Τίποτα δεν αποκλείεται φυσικά, αλλά μπορείτε να απορρίψετε την πιθανότητα του προαισθήματος; Οι γονείς των παιδιών που έχουν την Ψυχή στον Αιγόκερω πρέπει να δώσουν ιδιαίτερη προσοχή στα αυθόρμητα λόγια τους, που ίσως να αποκαλύπτουν το πραγματικό τους ταλέντο ή κάλεσμα στη ζωή. Η Ψυχή χαρίζει σ’ αυτούς τους ανθρώπους μια έντονη πνευματική και μυστικιστική κλίση.

Υδροχόος
Η διαίσθηση υπερισχύει Ο αστεροειδής Ψυχή παραμένει σ’ αυτό το ζώδιο περίπου δέκα μήνες κάθε πέντε χρόνια. Γενικά αυτή η θέση δείχνει μια τάση σε προαισθήματα που αφορούν κοντινά σας πρόσωπα αλλά και όλους όσοι συνδέονται μαζί σας λόγω κοινής ιδεολογίας και πνευματικών αναζητήσεων. Η διαίσθηση σας οδηγεί να καταλάβετε όσα εκείνοι δεν μπορούν να εκφράσουν με τα λόγια και αυτό σας δίνει μεγάλη ικανοποίηση, γιατί δίνετε μεγάλη σημασία στις αρμονικές φιλικές σχέσεις. Στα άτομα με ταλέντο στη μουσική, τη ζωγραφική, τη συγγραφή, η Ψυχή στον Υδροχόο μπορεί να χαρίσει ένα ρόλο πρωτοπόρου.

Ιχθύες
Έχετε το χάρισμα της θεραπείας. Η θέση αυτή του αστεροειδούς είναι αρκετά σπάνια, αν σκεφτούμε ότι παραμένει στο ζώδιο των Ιχθύων μόνο δυο μήνες κάθε πέντε χρόνια. Σπάνιο επίσης το μεταφυσικό χάρισμα που προσφέρει: την ικανότητα να αντιλαμβάνεστε διαισθητικά το σωματικό ή τον ψυχικό πόνο των άλλων. Αυτό το γεγονός ενεργοποιεί τον έντονο αλτρουισμό σας και καταφέρνετε σχεδόν πάντα να δίνετε παρηγοριά σε όλους εκείνους που τη χρειάζονται και να νιώθετε ευτυχισμένοι και ικανοποιημένοι όταν βλέπετε ότι οι άλλοι ωφελούνται. Είναι πιθανό να ανακαλύψετε ότι διαθέτετε και θεραπευτικές ικανότητες και ότι με την εναπόθεση των χεριών μπορείτε να ανακουφίσετε τον πόνο.

ΓΙΑΤΙ ΓΙΟΡΤΑΖΟΥΜΕ ΤΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΣΤΙΣ 25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

Στις 25 Δεκεμβρίου, οι Χριστιανοί σε όλο τον κόσμο γιορτάζουν τη γέννηση του Χριστού. Χαρούμενα κάλαντα, ξεχωριστές λειτουργίες, φανταχτερά δώρα, γιορτινά τραπέζια και εδέσματα -όλα αυτά χαρακτηρίζουν σήμερα τη γιορτή, τουλάχιστον στο βόρειο ημισφαίριο.

Από πού προέρχεται όμως όλος αυτός ο χριστουγεννιάτικος εορτασμός; Πως η 25η Δεκεμβρίου συνδέθηκε με τα γενέθλια του Χριστού;

Στη Βίβλο μπορούμε να βρούμε ορισμένα στοιχεία. Στους Ψαλμούς και τα Ευαγγέλια δεν αναφέρονται εορτασμοί για τη γέννηση του Χριστού, δεν αναφέρεται ημερομηνία, ούτε χρονολογία. Η βιβλική αναφορά στους βοσκούς, που φρόντιζαν τα κοπάδια τους το βράδυ, όταν άκουσαν τα νέα για τη γέννηση του Ιησού (κατά Λουκά 2:8) ενδεχομένως να υποδηλώνει την περίοδο γέννας των αμνών.

Τον κρύο Δεκέμβρη, από την άλλη, οι αμνοί βρίσκονταν ήδη στα μαντριά τους. Για το λόγο αυτό, οι περισσότεροι ειδικοί συστήνουν προσοχή σε ότι αφορά στις ακριβείς αλλά τυχαίες λεπτομέρειες που απορρέουν από μία αφήγηση που επικεντρώνεται στη θεολογική πλευρά και όχι τόσο στην ημερολογιακή.

Tα εξωβιβλικά στοιχεία από τον πρώτο και δεύτερο αιώνα είναι εξίσου ισχνά. Δεν υπάρχουν αναφορές για εορτασμούς της γέννησης του Ιησού στα γραπτά των πρώτων Χριστιανών συγγραφέων, όπως του Ειρηναίου (130-200 μ.Χ.) ή του Τερτυλλιανού (160-225 μ.Χ.). Ο Ωριγένης από την Αλεξάνδρεια (165-264 μ.Χ.) φτάνει σε σημείο να κοροϊδεύει τους ρωμαϊκούς εορτασμούς των γενεθλίων, απορρίπτοντάς τους ως «παγανιστικό» έθιμο –μία ισχυρή ένδειξη ότι η γέννηση του Ιησού δεν εορτάζονταν με παρόμοιο τρόπο τότε. Από όσα μπορούμε να ξέρουμε, τα Χριστούγεννα δεν εορτάζονταν καθόλου τότε.

Το ιερατείο του Ιησού, τα θαύματα, τα Πάθη και η Ανάστασή του απετέλεσαν το επίκεντρο του ενδιαφέροντος των Χριστιανών συγγραφέων του 1ου και 2ου αι. Με τα χρόνια, όμως, η καταγωγή του Χριστού άρχισε να απασχολεί περισσότερο και βλέπουμε αυτή τη μεταβολή ήδη από την Καινή Διαθήκη. Στα πρώτα συγγράμματα -του Παύλου και του Μάρκου- δεν γίνεται αναφορά στη γέννηση του Ιησού. Στα Ευαγγέλια του Ματθαίου και του Λουκά υπάρχουν αναφορές αλλά διαφέρουν μεταξύ τους –αν και κανείς από τους δύο δεν διευκρινίζει την ημερομηνία. Στον 2ο αι., υπάρχουν αναφορές στη γέννηση και την παιδική ηλικία του Ιησού στα Ευαγγέλια του Θωμά και του Ιακώβου. Στα κείμενα αυτά υπάρχουν ονόματα των παππούδων του Ιησού, καθώς και πληροφορίες σχετικές με την εκπαίδευσή του –αλλά πάλι δεν υπάρχει ημερομηνία για τη γέννησή του.

Τελικά, γύρω στο 200 μ.Χ., ένας χριστιανός δάσκαλος από την Αίγυπτο κάνει την πρώτη αναφορά την ημερομηνία γέννησης του Ιησού. Σύμφωνα με τον Κλήμη τον Αλεξανδρινό, υπάρχουν διάφορες ημερομηνίες για τη γέννηση. Όσο, όμως, και αν ακούγεται παράξενο, ο Κλήμης δεν αναφέρει πουθενά την 25η Δεκεμβρίου. Συγκεκριμένα γράφει: «Υπάρχουν κάποιοι που όχι μόνο προσδιόρισαν το έτος γέννησης του Κυρίου, αλλά και την ημερομηνία. Αυτοί υποστηρίζουν πως ο Ιησούς γεννήθηκε το 28ο έτος του Αυγούστου, την 25η μέρα του αιγυπτιακού μήνα Pachon (20 Μαΐου στο δικό μας ημερολόγιο).

Είναι προφανές ότι υπάρχει μεγάλη αβεβαιότητα ως προς την ακριβή ημερομηνία γέννησης του Ιησού, αλλά έντονο ενδιαφέρον μέχρι τα τέλη του 2ου αι. Τον 4ο αι., εντούτοις, βρίσκουμε αναφορές για δύο συγκεκριμένες και μάλλον αποδεκτές ημερομηνίες, σχετικές με τη γέννηση του Ιησού: την 25η Δεκεμβρίου στη δυτική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και την 6η Ιανουαρίου στην Ανατολή (ειδικά την Αίγυπτο και τη Μικρά Ασία). Η σύγχρονη Εκκλησία της Αρμενίας εξακολουθεί να γιορτάζει τα Χριστούγεννα την 6η Ιανουαρίου. Για τους περισσότερους, όμως, τα Χριστούγεννα γιορτάζονται την 25η Δεκεμβρίου, ενώ στις 6 Ιανουαρίου γιορτάζονται τα Θεοφάνεια, δηλαδή η άφιξη των τριών μάγων στη Βηθλεέμ. Η περίοδος μεταξύ Χριστουγέννων και Θεοφανείων είναι γνωστή και ως Δωδεκαήμερο.

Η πρώτη αναφορά στην 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα γέννησης του Ιησού προέρχεται από ένα ρωμαϊκό αλμανάκ στα μέσα του 4ου αι., όπου αναγράφονται οι ημερομηνίες θανάτου διαφόρων χριστιανών Επισκόπων και Μαρτύρων. Συγκεκριμένα, στην 25η Δεκεμβρίου αναγράφεται: "natus Christus in Betleem Judeae" («Γεννήθηκε ο Χριστός στη Βηθλεέμ της Ιουδαίας»). Γύρω στο 400 μ.Χ. ο Αυγουστίνος Ιππώνος αναφέρεται σε μία χριστιανική ομάδα, τους Δονατιστές, οι οποίοι γιόρταζαν τα Χριστούγεννα την 25η Δεκεμβρίου αλλά αρνούνταν να γιορτάζουν τα Θεοφάνεια στις 6 Ιανουαρίου, ισχυριζόμενοι πως πρόκειται για νεωτερισμό.

Στην Ανατολή, η 6η Ιανουαρίου δεν ήταν συνδεδεμένη μόνο με τους μάγους αλλά γενικά με ολόκληρη την ιστορία των Χριστουγέννων.

Σχεδόν 300 χρόνια μετά τη γέννηση του Ιησού, βρίσκουμε επομένως για πρώτη φορά αναφορές που μιλάνε για εορτασμό των Χριστουγέννων στα μέσα του χειμώνα. Πως, όμως, κατέληξαν σε αυτές τις δύο ημερομηνίες;

Σήμερα υπάρχουν δύο θεωρίες: μία είναι πολύ γνωστή και η άλλη λιγότερο γνωστή (αν και είναι πιο παλιά από την πρώτη).

Η πιο γνωστή θεωρία σχετικά με τις ημερομηνίες των Χριστουγέννων είναι πως προέρχονται από τους παγανιστικούς εορτασμούς. Οι Ρωμαίοι γιόρταζαν τα Κρόνια στα τέλη Δεκεμβρίου. Οι Βάρβαροι της βόρειας και δυτικής Ευρώπης συνήθιζαν να γιορτάζουν τις ίδιες ημερομηνίες. Ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Αυρήλιος είχε θεσπίσει ως γιορτή τη γέννηση του Sol Invictus (Ανίκητος Ήλιος) στις 25 Δεκεμβρίου. Σύμφωνα, λοιπόν, με τη θεωρία, τα Χριστούγεννα εορτάζονται εκείνη τη μέρα λόγω των παγανιστικών ηλιακών εορτασμών. Η άποψη είναι πως οι πρώτοι Χριστιανοί επίτηδες επέλεξαν αυτές τις ημερομηνίες ώστε να βοηθήσουν να εξαπλωθεί ο Χριστιανισμός και τα Χριστούγεννα σε ολόκληρο των ρωμαϊκό κόσμο: Εάν τα Χριστούγεννα φαινόντουσαν ως μία παγανιστική εορτή, περισσότεροι παγανιστές θα γιόρταζαν τη γέννηση του Υιού του Θεού.

Παρά τη δημοτικότητά της σήμερα, η προέλευση των Χριστουγέννων εξακολουθεί να προκαλεί σκέψεις, καθώς δεν αναφέρεται σε κανένα αρχαίο χριστιανικό σύγγραμμα. Οι χριστιανοί συγγραφείς της εποχής εκείνης σημειώνουν μία σύνδεση ανάμεσα στο ηλιοστάσιο και τη γέννηση του Ιησού: η εκκλησία του Πατέρα Αμβρόσιου (339-397), για παράδειγμα, περιγράφει τον Χριστό ως τον αληθινό ήλιο, που επισκίασε τους έκπτωτους θεούς του παλιού τάγματος. Αλλά οι πρώτοι χριστιανοί συγγραφείς δεν υπαινίσσονται πουθενά τίποτα. Δεν θεωρούν πως η ημερομηνία επιλέχθηκε από την εκκλησία. Αντιθέτως, θεωρούν τη σύμπτωση αυτή ως θεόσταλτο σημάδι, ως φυσική απόδειξη πως ο Θεός επέλεξε τον Ιησού αντί για τους παγανιστικούς θεούς.

Η πρώτη αναφορά πως η γέννηση του Ιησού εορταζόταν σκοπίμως την ίδια εποχή με τις παγανιστικές εορτές γίνεται τον 12ο αι. Μία σημείωση στο περιθώριο ενός χειρογράφου των συγγραμμάτων του Σύριου βιβλικού σχολιαστή, Dionysius bar-Salibi, αναγράφει πως στην αρχαιότητα η εορτή των Χριστουγέννων μεταφέρθηκε στην πραγματικότητα από τις 6 Ιανουαρίου στις 25 Δεκεμβρίου, ώστε να συμπίπτει με την ημέρα εορτασμού του Ανίκητου Ήλιου.

Τον 18ο και 19ο αι. οι μελετητές της Βίβλου, ορμώμενοι από τη νέα μελέτη των συγκριτικών θρησκειών, κατέληξαν στην παρακάτω άποψη. Ισχυρίστηκαν πως, επειδή οι πρώτοι χριστιανοί δεν γνώριζαν πότε γεννήθηκε ο Ιησούς, αυτό που έκαναν ήταν να προσαρμόσουν την παγανιστική εορτή του ηλιοστασίου για τους δικούς της σκοπούς, αναγάγωντάς την στην ημέρα της γέννησης του Μεσσία και τον αντίστοιχο εορτασμό της.

Πιο πρόσφατες μελέτες έδειξαν πως πολλά από τα διακοσμητικά στολίδια των Χριστουγέννων προέρχονται από παγανιστικά έθιμα και υιοθετήθηκαν αργότερα, όταν ο χριστιανισμός εξαπλώθηκε στη βόρεια και δυτική Ευρώπη. Το χριστουγεννιάτικο δέντρο, για παράδειγμα, συνδέεται με τις μεσαιωνικές τελετές των Δρυίδων. Αυτό και μόνο κάνει πολλούς να πιστεύουν πως τα Χριστούγεννα είναι ένα παγανιστικό έθιμο.

Παρόλα αυτά, υπάρχουν προβλήματα που προκύπτουν από αυτή τη θεωρία. Η πρώτη αναφορά για την ημερομηνία των Χριστουγέννων (το 200 μ.Χ.) και οι πρώτοι εορτασμοί για τους οποίους γνωρίζουμε (250-300 μ.Χ.) προέρχονται από την περίοδο εκείνη όπου οι χριστιανοί δεν υιοθετούσαν πολλά πράγματα από τις παγανιστικές παραδόσεις.

Η χριστιανική πίστη και οι τελετές δεν βρίσκονταν σε απομόνωση. Πολλά από τα πρώτα στοιχεία της χριστιανικής λατρείας ήταν αρκετά γνώριμα στους παγανιστές. Παρόλα αυτά, τους πρώτους αιώνες μ.Χ., η κατατρεγμένη μειονότητα των χριστιανών ανησυχούσε ιδιαιτέρως, με αποτέλεσμα να κρατάει αποστάσεις από τις μεγαλύτερες και πιο δημοφιλείς παγανιστικές τελετές, όπως οι θυσίες, οι αγώνες και οι εορτές. Αυτό συνέχισε να ισχύει μέχρι και τους βίαιους διωγμούς των χριστιανών από τον Ρωμαίο αυτοκράτορα Διοκλητιανό, μεταξύ 303 και 312 μ.Χ.

Η κατάσταση αυτή άλλαξε μετά τον Κωνσταντίνο, που ασπάστηκε τον χριστιανισμό. Από τα μέσα του 4ου αι. και μετά, αρχίζουμε να βλέπουμε περισσότερους χριστιανούς, ενώ οι παγανιστικές εορτές αρχίζουν να εκχριστιανίζονται. Ένας γνωστός υπέρμαχος του χριστιανισμού ήταν ο Πάπας Γρηγόριος ο Μέγας, ο οποίος σε μία επιστολή που είχε γράψει το 601 μ.Χ. σε έναν χριστιανό ιεραπόστολο στη Βρετανία, του πρότεινε οι τοπικοί παγανιστικοί ναοί να μην καταστραφούν αλλά να μετατραπούν σε εκκλησίες, και οι παγανιστικές εορτές να εορτάζονται ως γιορτές για τους χριστιανούς μάρτυρες.

Οι γιορτές της 25ης Δεκεμβρίου φαίνεται πως υπήρχαν πριν από το 312 μ.Χ. –τουλάχιστον πριν ασπαστεί ο Κωνσταντίνος τον χριστιανισμό. Σύμφωνα με αποδείξεις, οι Δονατιστές χριστιανοί της Βορείου Αφρικής φαίνεται πως τις γνώριζαν από νωρίτερα. Επιπλέον, στα μέσα προς τέλη του 4ου αι. οι εκκλησιαστικοί ηγέτες της Ανατολικής Αυτοκρατορίας εξέφρασαν την ανησυχία τους όχι για το γεγονός ότι δεν υπήρχε μία ημέρα εορτασμού της γέννησης του Ιησού, αλλά για την προσθήκη της δεκεμβριανής ημερομηνίας στον παραδοσιακό εορτασμό της 6ης Ιανουαρίου.

Υπάρχει και μία άλλη θεωρία, όμως, για τον εορτασμό των Χριστουγέννων στις 25 Δεκεμβρίου. Όσο παράξενο και αν ακούγεται, το κλειδί για την ημερομηνία της γέννησης του Χριστού ίσως να βρίσκεται στην ημερομηνία θανάτου του, το Πάσχα. Η άποψη αυτή διατυπώθηκε πρώτη φορά από τον Γάλλο μελετητή Louis Duchesne στις αρχές του 20ου αι., ενώ εμπλουτίστηκε αργότερα με περισσότερα στοιχεία από τον Αμερικανό Thomas Talley. Σίγουρα, όμως, δεν ήταν οι πρώτοι που μίλησαν για σύνδεση της παραδοσιακής ημερομηνίας θανάτου του Ιησού με τη γέννησή του.

Γύρω στο 200 μ.Χ., ο Τερτυλλιανός από την Καρχηδόνα αναφέρει πως η 14 μέρα του μήνα Nisan (η μέρα της σταύρωσης του Χριστού σύμφωνα με τον Ευαγγέλιο του Ιωάννη) τη χρονιά που πέθανε ο Ιησούς, αντιστοιχεί με την 25η Μαρτίου στο ρωμαϊκό (ηλιακό) ημερολόγιο. Η 25η Μαρτίου είναι ακριβώς εννιά μήνες πριν από την 25η Δεκεμβρίου και εορτάζεται ως η μέρα του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου –της σύλληψης δηλαδή του Ιησού. Επομένως, κάποιοι πιστεύουν πως η σύλληψη και η σταύρωση του Ιησού έγινε την ίδια ημερομηνία. Ακριβώς εννέα μήνες αργότερα, στις 25 Δεκεμβρίου, γεννήθηκε ο Ιησούς.

Η άποψη αυτή εμφανίζεται σε μία ανώνυμη χριστιανική πραγματεία με τίτλο "On Solstices and Equinoxes" (Ηλιοστάσια και Ισημερίες), που χρονολογείται από τον 4ο αι. και προέρχεται από τη Βόρειο Αφρική. Συγκεκριμένα, η πραγματεία αναφέρει: «Επομένως, η σύλληψη του Κυρίου έγινε την 8η μέρα των καλενδών του Απριλίου, τον μήνα Μάρτιο (25 Μαρτίου), η οποία είναι και η μέρα των Παθών του Κυρίου.» Βάσει αυτού λοιπόν, η πραγματεία χρονολογεί τη γέννηση του Ιησού στον χειμερινό ηλιοστάσιο.

Και ο Αυγουστίνος όμως κάνει αναφορά σε αυτόν τον συσχετισμό. Συγκεκριμένα, αναφέρει: «Σε ότι αφορά στη σύλληψη του Ιησού, πιστεύεται ότι έγινε στις 25 Μαρτίου, την ίδια ημερομηνία που σταυρώθηκε. Επομένως, η μήτρα της Παρθένου, στην οποία έγινε η σύλληψη και δεν γονιμοποιήθηκε από κάποιον θνητό, αντιστοιχεί στο νέο τάφο στον οποίο ετάφη ο Κύριος, και στον οποίο κανένας άνθρωπος δεν ετάφη ποτέ, ούτε πριν ούτε μετά. Αλλά σύμφωνα με την παράδοση, γεννήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου.»

Και στην Ανατολή, οι ημερομηνίες της γέννησης του Ιησού και του θανάτου του συνδέονται. Αλλά αντί για την 14η μέρα του μήνα Nisan στο εβραϊκό ημερολόγιο, οι ανατολίτες χρησιμοποίησαν την 14η μέρα του πρώτου μήνα της άνοιξης (Αρτεμίσιος) στο τοπικό ελληνικό ημερολόγιο (6 Απριλίου για εμάς). Η 6η Απριλίου είναι ακριβώς εννέα μήνες πριν από την 6η Ιανουαρίου –η ημερομηνία των Χριστουγέννων στην Ανατολή. Ο Επίσκοπος Επιφάνειος ο Σαλαμίνιος γράφει πως στις 6 Απριλίου «ο αμνός κλείστηκε στη άμωμο μήτρα της Παρθένου Μαρίας, εκείνος που ήρθε και πήρε, μέσω της θυσίας του, όλες τις αμαρτίες του κόσμου.» Ακόμα και σήμερα, η εκκλησία της Αρμενίας γιορτάζει τον Ευαγγελισμό στις αρχές του Απρίλη (στις 7 και όχι στις 6 Απριλίου) και τα Χριστούγεννα στις 6 Ιανουαρίου.

Στο τέλος όμως παραμένει ένα ερώτημα: Πως προέκυψε να γιορτάζουμε τα Χριστούγεννα στις 25 Δεκεμβρίου; Δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα σίγουροι. Κάποιοι από τους εορτασμούς που προέκυψαν τον 4ο αι. και εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμα και σήμερα μπορεί να προέρχονται από τις παγανιστικές παραδόσεις. Εντούτοις, η πραγματική ημερομηνία ίσως να προέρχεται από τον Ιουδαϊσμό και όχι από τον παγανισμό.

Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟΥ ΔΕΝΤΡΟΥ

Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές η παράδοση να στολίζονται δέντρα ή κομμάτια δέντρων υπήρχε σε όλες τις θρησκείες από την αρχαιότητα.

Η λατρεία και ο στολισμός όμως του δέντρου έρχεται από την αρχαιότητα, στη λατρεία της Κυβέλης αλλά και σε μύριες άλλες αναφορές που έχουμε από τα ιστορικά κείμενα για αυτόν το στολισμό. Το 1650 υπάρχει μια αναφορά για Χριστουγεννιάτικο δέντρο που στήθηκε στο Στρασβούργο και ήταν στολισμένο με τριαντάφυλλα από χρωματιστά χαρτάκια, γλυκίσματα και ζαχαρένια ανθρωπάκια.

Στη χριστιανική θρησκεία τον 4ο αιώνα καθιερώθηκε η 25η Δεκεμβρίου ως ημέρα εορτασμού της Γέννησης του Χριστού και τον 8ο αιώνα στολίστηκε το πρώτο χριστουγεννιάτικο δέντρο που ήταν έλατο. Μάλιστα η επιλογή του έλατου έγινε από τον Άγιο Βονιφάντιο για να σβήσει την ιερότητα που απέδιδε ο κόσμος μέχρι τη στιγμή εκείνη (κατάλοιπο της ειδωλολατρίας) στη δρυ. Έτσι το έλατο έγινε σύμβολο χριστιανικό και ειδικότερα των Χριστουγέννων.

Βρίσκουμε μία μαρτυρία κάπου στην Ρωμαϊκή εποχή το 336 μ.Χ. όπου κάθε 25 Δεκέμβρη γιορτάζονταν τα Σατουρνάλια στην μνήμη του θεού Σατούρνο (πιθανότατα του Κρόνου). Σύμφωνα με τους ερευνητές αποτελεί τον πρόδρομο της γιορτής των Χριστουγέννων που με διάφορες προσθήκες και παραλλαγές θέλησαν να προσδώσουν στην γιορτή χριστιανικό περιεχόμενο ώστε να απομακρυνθεί και να ξεχαστεί στα βάθη των αιώνων η παγανιστική της προέλευση. Άλλωστε η 25 Δεκέμβρη καθιερώθηκε ως ημερομηνία γέννησης του Χριστού τον 4ο αι. μ.Χ. και ταυτόχρονα σηματοδοτούσε την αλλαγή του χρόνου. Στα Σατουρνάλια, οι Ρωμαίοι στόλιζαν διαφόρων ειδών δέντρα με κεριά και άλλα στολίδια (πιθανότητα καρύδια, φαγώσιμα κ.λ.π.).

O καθηγητής την Χριστιανικής Αρχαιολογίας Κώστας Καλογύρης υποστήριξε ότι το έθιμο του δέντρου δεν έχει γερμανική προέλευση αλλά ανατολίτικη. Την άποψη του στηρίζει σε ένα συριακό κείμενο που υπάρχει σε χειρόγραφο στο Βρετανικό Μουσείο. Το κείμενο αναφέρεται σε έναν ναό που έχτισε το 1512 ο Αναστάσιος ο Ά στα βόρεια στις Συρίας και στον οποίο υπήρχαν δύο μεγάλα ορειχάλκινα δέντρα.

Στη Β. Ευρώπη οι Βίκινγκς χρησιμοποιούσαν το δέντρο στις τελετές τους ως σύμβολο αναγέννησης που σηματοδοτούσε το τέλος του χειμώνα και τον ερχομό της άνοιξης και της αναγέννησης της μητέρας Φύσης. Στην αρχαία Αγγλία, όπως και στην Γαλλία, οι γνωστοί μας Δρυίδες στόλιζαν με φρούτα και κεριά βελανιδιές προς τιμήν των Θεών τους.

Σύμφωνα με την αγγλική παράδοση αυτός που καθιέρωσε το Χριστουγεννιάτικο δέντρο ως σύμβολο ήταν ο Άγγλος ιερομόναχος Άγιος Βονιφάτιος. Ο Άγιος παρευρίσκονταν σε μια τελετή παγανιστών οι οποίοι σύμφωνα με την παράδοση επρόκειτο να θυσιάσουν ένα παιδί κάτω από μια βαλανιδιά. Ο ιερομόναχος θέλοντας να σώσει το παιδί και να σταματήσει την τελετή έδωσε μια γροθιά στη βελανιδιά. Αμέσως ξεπήδησαν φλόγες και τύλιξαν το δέντρο. Το δέντρο αυτό ήταν το δέντρο της ζωής και αναπαριστούσε τη ζωή του Χριστού.

Το 1830 Γερμανοί μετανάστες εισήγαγαν το Χριστουγεννιάτικο δέντρο στην Αμερική και στις αποικίες που κατοίκησαν. Την πρώτη μαρτυρία δημοσίας εμφάνισης δέντρου την έχουμε στην Πενσυλβάνια των Η.Π.Α όπου υπήρχαν βεβαίως και πολλοί Γερμανοί μετανάστες. Οι άλλες εθνότητες στην Αμερικανική επικράτεια δεν δεχόντουσαν το δέντρο ως σύμβολο Χριστουγέννων καθώς το θεωρούσαν παγανιστικό έθιμο. Αυτό θα γίνει μετά το 1840 όπου η Αμερικάνικη κοινότητα θα αρχίσει να δέχεται το δέντρο ως σύμβολο της γιορτής

Τα στολίδια του θα είναι κυρίως φρούτα μπισκότα καρύδια ζαχαρωτά και άλλα φαγώσιμα. Η εφεύρεση του ηλεκτρισμού θα προσδώσει στο δέντρο την μεγαλοπρέπεια που του αρμόζει με τα λαμπιόνια να το φωτίζουν θεαματικά. (Τα πολύχρωμα φωτάκια, όπως και τα πλαστικά στολίδια, θα αργήσουν ακόμα).

Στην Αγγλία ο Ντίκενς θα αποδώσει στην γιορτή μέσω των μυθιστορημάτων του την παλιά της μεγαλοπρέπεια. Σε όλα τα χριστουγεννιάτικα μυθιστορήματα του, το χριστουγεννιάτικο δέντρο έχει περίοπτη θέση και αν έχει καθιερωθεί ως τις μέρες μας αυτό ίσως και να οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο έργο του Άγγλου συγγραφέα.

Ο Πρόδρομος του χριστουγεννιάτικου δέντρου στην Ελλάδα είναι το παραδοσιακό Χριστόξυλο. Αυτό το συναντάμε κυρίως στα χωριά της Βορείου Ελλάδος. Κάθε Χριστούγεννα ο πατέρας ή ο παππούς κάθε οικογένειας ψάχνει στα δάση ή στα χωράφια ένα μεγάλο γερό κούτσουρο από πεύκο ή ελιά κυρίως όπου θα μπει στο τζάκι και θα καίει όλο το 12ήμερο των γιορτών από τα Χριστούγεννα ως τα Φώτα.

Το Χριστόξυλο σύμφωνα με κάποιες αντιλήψεις καθαρίζει την παλιά καπνιά του τζακιού και φέρνει την καλοτυχία. Κύρια όμως ευεργεσία που παρέχει στο σπίτι είναι η προστασία του νοικοκυριού από τα παγανά ή καλικάντζαρους που μπαίνουν στο σπίτι από τις καμινάδες και κλέβουν ή κάνουν ζημιές στο νοικοκυριό. Καίγοντας το Χριστόξυλο η παράδοση λέει ότι ζεσταίνεται ο Χριστός στην κρύα σπηλιά της Βηθλεέμ. Οι νοικοκυραίοι είναι υποχρεωμένοι να κρατάνε την φωτιά ως τα φώτα όπου και αποσύρονται τα παγανά κάτω από τη γη και σταματάνε οι επιδρομές στα σπίτια.

ΤΟ ΑΣΤΕΡΙ ΤΗΣ ΒΗΘΛΕΕΜ

Το αστέρι της Βηθλεέμ, που κατά τη παράδοση καθοδήγησε τους μάγους στο Θείο Βρέφος, είναι μια γνωστή και ισχυρή ιστορία για τους Χριστιανούς. Αλλά ποια εξήγηση δίνουν οι επιστήμονες για αυτό το φαινόμενο;

Η ιστορική έρευνα προτείνει ότι είναι πιθανόν η Γέννηση του Ιησού να έγινε το έτος 7 π.Χ. όταν κατέφθασε στην αυλή του βασιλιά Ηρώδη μια ομάδα σοφών, αστρολόγων και ιερέων που τους ονόμαζαν Μάγους. Οι Μάγοι κατά τον Ηρόδοτο ήταν ιερείς στην Περσία που ασχολούνταν με τον αποκρυφισμό, ιδιαιτέρως με την αστρολογία. Ενώ κατά τον Κέπλερ ήταν Χαλδαίοι, από εκεί που γεννήθηκε η αστρολογία. Επίσης άλλοι αναφέρουν πως οι Μάγοι ήρθαν από την Αίγυπτο.

Όταν έφθασαν στην Ιουδαία η παράδοση αναφέρει πως έψαχναν αυτόν που γεννήθηκε σαν Βασιλιάς των Ιουδαίων για να τον προσκυνήσουν. Η εξήγηση που έδωσαν ήταν ότι είχαν δει ένα άστρο στην Ανατολή.

Το άστρο της Βηθλεέμ αναφέρεται μόνο από τον Ευαγγελιστή Ματθαίο. Κατά αυτόν δεν ήταν ένα έντονο φως στον ουρανό, αλλά ήταν ένα διακριτικό σημάδι, μήνυμα μόνο για εκείνους που έψαχναν. Το άστρο της Βηθλεέμ αναφέρεται επίσης και σε ένα μη-βιβλικό κείμενο το πρωτευαγγέλιο του Αγίου Ιακώβου.

Εδώ όμως η περιγραφή του άστρου είναι πολύ διαφορετική: "Και οι μάγοι είπαν: Είδαμε πώς ένα απερίγραπτα μεγαλύτερο αστέρι από αυτά που βρίσκονται στον ουρανό έλαμψε τόσο, που το φως των αστεριών δεν μπορούσε να φανεί πλέον."

Η εξήγηση για την διαφορά μεταξύ των δύο αναφορών, μπορεί να βρίσκεται στην ανάγκη να συνδέσει ο συγγραφέας του πρωτευαγγελίου, το Μεσσία με ένα μεγάλο αστέρι πιστεύοντας ότι, χωρίς ένα μεγάλο αστέρι, δεν θα μπορούσε να υπάρξει ο ερχομός κανενός Μεσσία.

Ο σοφός Ωριγένης ήταν ο πρώτος που σύνδεσε την εμφάνιση του άστρου με κάτι το φυσικό. Παραδείγματος χάριν με την εμφάνιση ενός τεράστιου κομήτη.

Ενδείξεις στις Γραφές

Το άστρο έπρεπε να έχει εμφανιστεί πριν πεθάνει ο Βασιλιάς Ηρώδης, που επί των ημερών του έγινε η Γέννηση. Η ιστορία μας καθορίζει το θάνατο του πριν από την 11η Απριλίου του 4 π.Χ.. Γνωρίζουμε επίσης ότι ο λόγος για τον οποίο ο Ιωσήφ και η Παναγία είχαν ταξιδέψει από τη Ναζαρέτ στη Βηθλεέμ ήταν η απογραφή, η οποία θεσπίστηκε από το Ρωμαίο Αυτοκράτορα Αύγουστο περίπου το 8 π.Χ..

Ο Ιησούς όμως πρέπει να ήταν περίπου δύο χρονών όταν διέταξε ο Ηρώδης να σφαγιαστούν τα παιδιά κάτω από 2 χρονών. Άρα αν ο Ιησούς γεννήθηκε κατά την εποχή του Ηρώδη αυτό πρέπει να έγινε περίπου το 6 π.Χ.. Άλλωστε αναφέρεται πως οι Μάγοι πήγαν να προσκυνήσουν εκεί που βρισκόταν "παιδίον" κι όχι το "βρέφος".

Μια άλλη ένδειξη για τη χρονολογία είναι ότι η άφιξη των Μάγων αποτέλεσε μεγάλη έκπληξη στον Ηρώδη. Αυτό δείχνει ότι οι σύμβουλοί του δεν είχαν δει το άστρο.

Κάτι που πρέπει να παρατηρήσουμε επίσης είναι ότι οι Μάγοι είπαν ότι είδαν το άστρο στην Ανατολή. Αυτό όμως μπορεί να είναι ένα λάθος στη μετάφραση από το "εν τη ανατολή", που είναι μια φράση η οποία έχει μια ειδική αστρονομική σημασία. Σημαίνει ότι το αστέρι ήταν ψηλά στον Ουρανό όλη τη νύχτα. Ανέτειλε όπως ο ήλιος και στάθηκε όπως ο ήλιος.

Αυτό είναι μια από τις πέντε κύριες αστρολογικές θέσεις των Βαβυλωνίων, όταν θεωρήθηκε ότι έτσι συνέβαινε για να έχει ένα ουράνιο σώμα τη μέγιστη επιρροή του στα παγκόσμια γεγονότα.

Στο Ματθαίο έχουμε ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα για την ερμηνεία του άστρου της Βηθλεέμ. Οι Μάγοι είπαν ότι το άστρο "πήγε πριν από αυτούς" και στάθηκε πάνω από εκεί όπου γεννήθηκε ο Ιησούς. Αυτό δεν μπορούμε εύκολα να εξηγήσουμε.

Έτσι έχουν οι ενδείξεις και οι αναφορές. Υπάρχει όμως κάτι αντικειμενικό που να μας δίνει μια ικανοποιητική εξήγηση για τα γεγονότα;

Μήπως ήταν μια σύνοδος του Δία και του Κρόνου;

Πολλά αστρονομικά αντικείμενα και γεγονότα έχουν προταθεί μεταξύ των άλλων, αστέρια, διάττοντες αστέρες ή μετεωρίτες, ο πλανήτης Αφροδίτη, σύνοδοι του Δία και του Κρόνου και ακόμη το πέρασμα του κομήτη Halley. Μερικές εξηγήσεις μπορούν να απορριφθούν αμέσως. Παραδείγματος χάριν, οι αρχαίοι αστρολόγοι γνώριζαν καλώς την Αφροδίτη, δεν τους ήταν άγνωστη.

Ο κομήτης του Halley επισημάνθηκε πάλι από τους Κινέζους τον Αύγουστο του 12 π.Χ.. και, αντίθετα από την πρόσφατη, μη λαμπρή, παρουσίασή του τότε θα ήταν ένα θεαματικό φαινόμενο στο νυκτερινό Ουρανό. Αλλά είχε εμφανιστεί πολύ νωρίτερα από τη Γέννηση του Ιησού (περίπου 6 π.Χ.).

Υπάρχει, εντούτοις, μια άλλη σημαντική ένδειξη χίλια χρόνια μετά από τη Γένηηση του Χριστού. Το 1377μ.Χ., ένας άγνωστος συγγραφέας έγραψε στο Χρονικό του Κοινοβίου του Worcester για ένα γεγονός που συνέβη το 1285 μ.Χ.. Οι πλανήτες Δίας και Κρόνος είχαν κάνει σύνοδο στον ουρανό κοντά στον αστερισμό του Υδροχόου.

Αιώνες αργότερα, ο Johannes Kepler, ο τελευταίος εκ των των μεγάλων αστρολόγων και συγχρόνως αστρονόμος, πίστευε επίσης ότι μια σύνοδος, μια προσέγγιση Δία και Κρόνου, ήταν το αστέρι της Βηθλεέμ.

Τα Χριστούγεννα του 1603 μ.Χ., από το παρατηρητήριό του στην πόλη Hradcyn κοντά στην Πράγα, είδε πάλι τον Δία και τον Κρόνο να κάνουν πάλι σύνοδο στον ουρανό. Ο Kepler ήταν γοητευμένος επειδή η σύνοδος έγινε στον αστερισμό των Ιχθύων, ένας αστερισμός με ειδική σημασία για το Ισραήλ. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι τελευταίες φορές που είχε συμβεί η σύνοδος αυτή ήταν το 799 μ.Χ. και το 7 π.Χ..

Ακόμη και ο Τύχων Μπράχε έχει την ίδια άποψη με τον Κέπλερ.

Μπορούμε να υπολογίσουμε πότε συνέβη σύνοδος του Δία και του Κρόνου ανάμεσα στο 8 και στο 7 π.Χ. και βλέπουμε ότι ο Δίας και ο Κρόνος ήρθαν σε στενή επαφή στον Ουρανό τρεις φορές. Στις 27 Μαΐου του 7 π.Χ., σταμάτησαν απέχοντας απόσταση μία μοίρα και δύο μήνες αργότερα ήταν σε απόσταση 3 μοιρών.

Ακολούθως έκαναν σύνοδο δύο περισσότερες φορές, απέχοντας 1 μοίρα στις 6 Οκτωβρίου και στις 1 Δεκεμβρίου του 7 π.Χ. προτού να απομακρυνθούν οριστικά ο ένας από τον άλλον. Ήταν αυτό που οι αστρονόμοι καλούν τριπλή σύνοδος. Ένα αστρονομικό γεγονός που συμβαίνει κάθε 20 χρόνια, έγινε τρεις φορές σε λίγους μήνες.

Στις 25 Φεβρουαρίου μάλιστα συμμετείχε στη σύνοδο Δία-Κρόνου και ο Άρης σχηματίζοντας ένα ισοσκελές τρίγωνο. Αυτό μάλλον ήταν που έκανε τους μάγους να υποθέσουν τη γέννηση ενός Βασιλιά. Μάλιστα αν σκεφθούμε ότι έγιναν στο ζώδιο των Ιχθύων, το σύμβολο των Εβραίων και των Χριστιανών αργότερα, αυτό μάλλον έκανε τους μάγους να συνδέσουν την εμφάνιση των άστρων με το Βασιλιά των Ιουδαίων.

Για τους αστρολόγους της εποχής εκείνης τα γεγονότα αυτά ήταν εκπληκτικά. Ο Κρόνος ταυτιζόταν συνήθως με το Θεό του Ισραήλ και ο Δία με το Μεσσία. Είχαν ενωθεί στον αστερισμό των Ιχθύων, το σημάδι του νερού. Και το νερό πέφτει στη Γη και την καθιστά εύφορη. Κάτι που θεωρήθηκε ότι ήταν ο ρόλος του Ισραήλ μεταξύ των εθνών.

Και κάτι εκπληκτικό. Η ιστορία μας λέει ότι το υπέρλαμπρο άστρο σταμάτησε να φαίνεται για λίγο καιρό, όταν οι Μάγοι βάδιζαν προς την Ιερουσαλήμ για να εμφανιστεί λίγο αργότερα, οδηγώντας τους στη Φάτνη. Έτσι η σύνοδος του Δία-Κρόνου που αρχικά εμφανίστηκε, εξαφανίστηκε και ύστερα επανεμφανίστηκε ίσως είναι το άστρο της Βηθλεέμ και το άστρο της Ανατολής.

Εάν ο Ιησούς γεννήθηκε το 7 π.Χ., όπως πολλοί θεωρούν σωστό, και εάν η θεωρία συνόδου είναι σωστή τότε αυτό δείχνει τη Γέννηση του Ιησού τον Αύγουστο ή το Σεπτέμβριο. Δεν έχουμε κανέναν τρόπο να είμαστε βέβαιοι για την ακριβή ημέρα αλλά θα μπορούσαμε να πάρουμε την ημέρα κατά την οποία ο Δίας και ο Κρόνος όταν ήταν στον ουρανό όλη η νύχτα.

Αυτό έγινε τη Τρίτη 15 Σεπτεμβρίου του 7 π.Χ..

Η ημερομηνία αυτή αντιστοιχεί στον εβραϊκό μήνα Τισρί, (κρατάει από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως στις αρχές του Οκτωβρίου). Αν κοιτάξουμε τις Γραφές ο Ζαχαρίας (πατέρας του Ιωάννη του Πρόδρομου) ήταν ιερέας και συνάντησε τον αρχάγγελο Γαβριήλ τις ημέρες της εφημερίας του στον Ναό (δηλαδή στην εποχή του Ταμμούζ (Ιούνιο-Ιούλιο). Μετά την υπηρεσία του, η στείρα γυναίκα του, η Ελισάβετ, συνέλαβε - όπως προανήγγειλε ο αρχάγγελος - τον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Τον έκτο μήνα της εγκυμοσύνης της Ελισάβετ, πιθανώς τον μήνα Τεμπέθ (Δεκέμβριος-Ιανουάριος), ο αρχάγγελος Γαβριήλ ανήγγειλε και στην Παρθένο Μαρία ότι πρόκειται να γίνει μητέρα του Υιού του Θεού, γεγονός που συνέβη 9 μήνες αργότερα, πιθανώς τον μηνά Τισρί, δηλαδή τον Σεπτέμβριο, που ίσως είναι ο μήνας γέννησης του Χριστού.

Όσο για την ημερομηνία 25η Δεκεμβρίου αυτό αποφασίστηκε το 355 από την Εκκλησία της Ρώμης και την αποδέχθηκαν όλοι. Την ημερομηνία εκείνη γιορτάζονταν ειδωλολατρικές εορτές προς τιμήν του Μίθρα και η Εκκλησία ήθελε να τις αντικαταστήσει με τη Γέννηση του Χριστού.

Μήπως ήταν μια σύνοδος του Δία και της Αφροδίτης;

Στις 12 Αυγούστου του 3 π.Χ. συνέβη μια σύνοδος του Δία και της Αφροδίτης που θα είχε ειδική σημασία για τους αστρολόγους, που είχαν γνώση των προφητειών για την έλευση του Ιησού. Εκείνο το πρωί η λαμπρή αυτή σύνοδος έλαβε χώρα στον αστερισμό του Λέοντα, πλησίον του άστρου Regulus. Ο Λέων είναι το φυλετικό ζώδιο των Ιουδαίων. Στους Βαβυλωνίους, ο Δίας ήταν ο βασιλεύς των πλανητών και το όνομα που είχαν δώσει στο άστρο Regulus ήταν Sharru, που σήμαινε ο Βασιλιάς. Στην Αφροδίτη είχαν δώσει το όνομα Ishtar, την κύρια βαβυλωνιακή θεότητα και συνδεδεμένη με την θηλυκότητα. Έτσι, αστρολογικά ήταν μια σπουδαία σύνοδος.

Ίσως, το πιο σπουδαίο ενδιαφέρον σημάδι στους αρχαίους αστρολόγους ήταν ότι στις 14 Σεπτεμβρίου του 3 π.Χ. ο Δίας ήρθε σε σύνοδο με το άστρο Regulus, προχώρησε μπροστά, φάνηκε μετά να σταματάει και να κινείται ανάδρομα έως ότου πέρασε από το άστρο Regulus για 2η φορά. Αυτό συνέβη στις 17 Φεβρουαρίου του 2 π.Χ. και στις 8 Μαΐου του 2 π.Χ. πέρασε για 3η φορά. Αναμφισβήτητα ήταν θεϊκό σημάδι για τους αστρολόγους.

Τελικά, στις 17 Ιουνίου του 2 π.Χ. ο Δίας και η Αφροδίτη ήρθαν πάλι σε σύνοδο πλησίον του Regulus, τόσο κοντά που φαινόταν σαν ένα λαμπρό αστέρι στον ουρανό ακόμα και την ημέρα, έως ότου έδυσαν τα δύο άστρα προς δυσμάς (προς την πλευρά της Ιερουσαλήμ όπως φαινόταν από τη Βαβυλώνα).

Σύμφωνα με το σενάριο αυτό, το 3 π.Χ. πρέπει να εκδόθηκε το διάταγμα της απογραφής, ο θάνατος του Ηρώδη να συνέβη στις αρχές του 1 π.Χ. και άρα η γέννηση του Χριστού πρέπει να έγινε στα μέσα περίπου του 2 π.Χ.

Η ΗΩΣ

Η Ηώς (αρχ. Έως ή Αύως), η Αουρόρα των Λατίνων, στην Ελληνική Μυθολογία ήταν η θεότητα-προσωποποίηση της αυγής, κόρη του Τιτάνα Υπερίωνα και της Τιτανίδας Θείας, και επομένως αδελφή του Ήλιου, του οποίου προηγείται κάθε μέρα στο ουράνιο ταξίδι του, και της Σελήνης.

Κατ΄ άλλη παράδοση ήταν κόρη της Ευρυφάεσσας (χαρακτηριστικό επίθετο της Ηούς) ή του Ηλίου (γενόμενος πατέρας εξ αδελφού) και της Ευφροσύνης (άλλο όνομα της Νύκτας).

Διακρινόμενη μεταξύ των θεαινών από το ελκυστικό κάλλος της και τις δελεαστικές χάριτες που είχε, η Ηώς προσέλκυσε τα ερωτικά βλέμματα του Άρη με τον οποίο και κοιμήθηκε. Τούτο όταν το έμαθε η θεά Αφροδίτη την «καταράστηκε» ο βίος της να είναι πλήρης ερωτικών επεισοδίων χωρίς όμως να βρίσκει και πλήρη ικανοποίηση. Τούτο και έγινε. Απειράριθμες ήταν πλέον οι θρυλούμενες παραδόσεις γύρω από τις ερωτικές σχέσεις της Ηούς.

Πρώτος στο κατάλογο των συζύγων της φέρεται ο Αστραίος (προσωποποίηση του έναστρου ουρανού) με τον οποίο απέκτησε τους πολυάριθμους αστέρες, τον Εωσφόρο (Αυγερινό) και τους τέσσερις κύριους ανέμους Αργέστη, Βορέα, Ζέφυρο και Νότο (προσωποποιήσεις κυρίων διευθύνσεων), και μία κόρη την Δίκη.

Δεύτερος ήταν ο Τιθωνός, ένας ωραιότατος νεανίας, γιος του Λαομέδοντα, τον οποίο απήγαγε η Ηώς στα ανάκτορά της στις όχθες του Ωκεανού (προσδιορισμός του ορίζοντα), αφού πέτυχε από τον Δία την αθανασία του, λησμονώντας όμως και να ζητήσει την αιώνια νεότητά του. Και παρότι έτρεφε τον Τιθωνό με αμβροσία και τον έντυνε με λαμπρά ενδύματα οι τρίχες της κεφαλής του άρχισαν να λευκαίνουν, ρυτίδες να αυλακώνουν το πρόσωπό του έτσι ώστε να καταστεί αγνώριστος διατηρώντας μόνο τη γλυκειά φωνή του. Τότε κατά μία παράδοση η Ηώς ζήτησε από τον Δία και τον μετέτρεψε σε τέττιγα (τζιτζίκι), κατ΄ άλλη η Ηώς τον απήγαγε στην Αιθιοπία όπου και μετ΄ αυτού απέκτησε δυό γιους τον Ημαθίωνα (με πλέιστες παραδόσεις στη Θεσσαλία και Μακεδονία) και τον πολυφίλητο Μέμνονα, τον περιλάλητο ήρωα αρχαίων μύθων και κύριο ήρωα της «Αιθιόπιδας» έπους του Αρκτίνου.

Τρίτος ερωτικός σύντροφος της Ηούς ήταν ο ωραίος κυνηγός Ωρίωνας τον οποίον και απήγαγε αυτή από την Τανάγρα και που όμως τον στερήθηκε πολύ γρήγορα. Μεταδίδοντάς του το αθεράπευτο ερωτικό της πάθος βλήθηκε από τα βέλη της θεάς Άρτεμης στη νήσο Ορτυγία, είτε διότι τόλμησε να προκαλέσει αυτήν σε αγώνα δισκοβολίας, είτε εξ αγνοίας της θεάς ενώ αυτός κολυμπούσε, σε παρακίνηση του Απόλλωνα (επειδή έφερε βαρέως τον ερωτικό δεσμό αυτού με την αδελφή του), είτε δι΄ άλλη αιτία. Κατ΄ άλλη εκδοχή η Ηώς ερωτεύθηκε τον τυφλωμένο Ωρίωνα όταν αυτός έφθασε στα όρια του Ωκεανού (ιδεατή αντίληψη του ορίζοντα, σημερινή έκφραση «στα πέρατα του κόσμου») αναζητώντας θεραπεία και ικέτευσε τον αδελφό της να του αποκαταστήσει την όραση με τις ακτίνες του.

Μετά τον φόνο του Ωρίωνα και τη μεταμόρφωσή του από τους θεούς σε ομώνυμο αστερισμό, ακολούθησε ο αττικός ήρωας Κέφαλος, ο γιος του θεού Ερμή και της Έρσης, σύζυγος της Πρόκριδος της οποίας και έγινε ακούσια ο φονεύς της. Αφού καταδικάστηκε και αυτός από τους θεούς, η Ηώς αναζήτησε ερωτικό δεσμό από τον Μελαμποδίδη Κλείτο, τον γιο του Μαντίου και συγγενή του Αμφιαράου, αλλά και αυτόν ακολούθησαν πολλοί άλλοι.

Στον κατάλογο των ερωτικών συντρόφων της συγκαταλέγεται και ο Κέφαλος, από τον οποίο απέκτησε το Φαέθοντα.

 

 Το έργο της Ηούς

Η θεότητα αυτή κατά την Ελληνική Μυθολογία ήταν καθημερινή πρόδρομος του Ήλιου στον οποίον και άνοιγε κάθε αυγή με τα ρόδινα χέρια της τη «Θύρα της Ανατολής». Έπειτα στεφανοφορούταν με άνθη που την εφοδίαζαν πτηνά και με πολύπτυχο πέπλο ανέβαινε στο τέθριππο άρμα της ρίχνοντας άνθη και με υδρίες σκορπούσε ροδόσταμο στη Γη («πρωινή δρόσος»), της οποίας οι σταγόνες άστραπταν σαν διαμάντια στις πρώτες ακτίνες του Ήλιου που ακολουθούσε αυτήν.

Αυτό ήταν το καθημερινό έργο της Ηούς, της πανέμορφης αυτής θεότητας που εξύμνησαν αρχαίοι Έλληνες ποιητές που με θαυμασμό περιέγραψαν τα ροδόχροα δάκτυλά της, τον χιονόλευκο λαιμό της, τους θαυμαστούς οφθαλμούς της, το απαστράπτοντα πέπλο της (εικόνα λυκαυγούς) συνοδεύοντας το όνομά της με πλήθος θαυμαστικών επιθέτων ή επιφωνημάτων, όπως φάενναν, βοώπιν, ευπλόκαμον, κροκόπεπλον, λευκόπτερον, ροδοστεφή, ροδόσφυρον, ροδοδάκτυλον, χρυσήνιον, χρυσόθρονον, χρυσοπέδιλον κ.ά.

 

Ερμηνεία μύθων

Όπως διαφαίνεται σε κάθε καλοπροαίρετο ερευνητή της Ελληνικής Μυθολογίας, όλοι οι ελληνικοί μύθοι είναι αλληγορική και εκλαϊκευμένη αναφορά σε πρώιμες παρατηρήσεις. Και εν προκειμένω οι μύθοι της Ηούς το επιβεβαιώνουν. Το όνομά της ως «ηριγένεια θεά» (γεννημένη το πρωί) έχει την ίδια ετυμολογία με την λατινική Aurora, απόγονη του Υπερίονα, (=εκείνου που πορεύεται πάνω από τη Γη), και της «Ευρυφάεσσας» (= η διαχέουσα τη λάμψη της μακριά), ή της «Θείας» (= η τρέχουσα στον ουρανό) και οι συγγένειές της με τον Ήλιο, τη Σελήνη, τον Φαέθοντα, τον αρχαίο Εωσφόρο που ως πτερωτός «δαίμων» προηγείται του άρματος του Ηλίου, αλλά και τα επίθετά της, ομολογούν την ταύτισή της με την ανθρωπόμορφη ιδεατή αντίληψη της αυγής. «Ροδοδάκτυλος» και «χρυσοδάκτυλος» είναι οι πρώτες ακτίνες του Ηλιου, χρυσόθρονος, χρυσήνιος, κροκόπεπλος, τα πρώτα χρώματα του ουρανού λίγο πριν τη ανατολή του Ήλιου. Αλλά και το «ερωτόληπτον» των μύθων της σε συνδυασμό με τη βραχεία απόλαυση παντός ωραίου τον οποίον αγάπησε δεν ξεφεύγει της πραγματικότητας. Οι ήρωες και οι κυνηγοί που φεύγουν από τα «άγρια χαράματα», που θα λέγαμε σήμερα, στους μύθους φαίνονται να απάγονται από τη θεά και να ερωτοτροπούν μ΄ αυτή! Ενώ εκείνη συνεχίζει μέχρι σήμερα να σκορπά γύρω της την παρατηρούμενη πρωινή δρόσο και θα συνεχίζει.

 

Απεικονίσεις στην τέχνη

Η Ηώς εικονίζεται στην τέχνη ως μία ωραιότατη νέα, άλλοτε με φτερά και άλλοτε πάνω σε χρυσό άρμα που το σέρνουν άσπρα άλογα, να ραίνει τη γη με δροσιά. Στις παραστάσεις που σώζονται (αγγεία κυρίως), εμφανίζεται να έχει φτερά, κάτι που είναι λογικό, ως θεότητα που ακολουθεί τον Ήλιο και ταξιδεύει στον ουρανό.

Η ΝΕΜΕΣΙΣ

Ελάχιστα γνωρίζουμε για τη Νέμεσι, αυτή την αρχαιότατη θεότητα, που προσδιορίζεται άλλοτε ως Ιχναίη, άλλοτε ως Αδράστεια ή Ραμνουσία. Η ετυμολογία, η ρίζα του ονόματος «νέμω», δήλωνε αρχικά τη δίκαιη διανομή, τη μοιρασιά που γίνεται βάσει νόμιμης εξουσίας. Με τον καιρό απέκτησε τη σημασία της ανάληψης δικαστικής δράσης εκ μέρους της εξουσίας, ώστε να απονεμηθεί δικαιοσύνη. Ως λέξη η «Νέμεσις» έχει αντικειμενική αξία και όχι υποκειμενική. Αναφέρεται στο φορέα της εξουσίας που την ασκεί. Μεταφορικά λέγοντας «Νέμεσι» εννοούμε τη θεία δίκη.

Ήταν η Νύχτα σύμφωνα με τη θεογονία του Ησίοδου και τον Παυσανία, που δίχως σύντροφο αρσενικό γέννησε την Νέμεσι, για να κρατά σε ισορροπία τις ανθρώπινες υποθέσεις. Στα Διονυσιακά του Νόννου έχουμε μια διαφορετική άποψη, που θέλει την Νέμεσι κόρη του Ωκεανού, ενώ ο Υγίνος την περιγράφει ως δημιούργημα του Ερέβους και της Νύχτας.

Ονομαζόταν, επίσης, Ραμνουσία, εξαιτίας ενός αγάλματος και ενός ναού της στον Ραμνούντα, χωριό της βόρειας Αττικής. Το επίθετο Αδράστεια που της αποδόθηκε, «εκείνη από την οποία κανείς δεν μπορεί να ξεφύγει», ανήκε μάλλον αρχικά στη φρυγική θεότητα Κυβέλη και της αποδόθηκε μεταγενέστερα. Η Νέμεσις ως θεότητα προσωποποιούσε μαζί με άλλες (Θέμιδα, Ειμαρμένη κ.ο.κ.) την έννοια της δικαιοσύνης και αποκαθιστούσε την τάξη (της φύσης, της ανθρώπινης κοινωνίας, του κόσμου), όταν αυτή διασαλευόταν. Τότε τιμωρούσε την υπεροψία και την αλαζονεία των ανθρώπων (την ύβριν). Αν κάποιος αδικεί τους άλλους συνεχώς, και κάποια στιγμή η ίδια η ζωή του θέσει οδυνηρό φρένο στη στρεβλή πορεία του, τότε μιλάμε για «θεία δίκη».

Το μυθολογικό πλαίσιο

Ας δούμε όμως το μυθολογικό πλαίσιο στο οποίο κινείται η Νέμεσις. Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι υπήρχε ναός αφιερωμένος στη θεά στη Σμύρνη. Ορισμένοι συγγραφείς, μεταξύ των οποίων και ο Απολλόδωρος, γράφουν πως η Νέμεσις όταν ενώθηκε με τον Δία, γέννησε την Ελένη. Παρόλο που η Νέμεσις υπέστη μεγάλη καταδίωξη για να αποφύγει τον πόθο του Δία, ενώθηκε μαζί του με τη μορφή χήνας, όταν ο Δίας είχε τη μορφή κύκνου. Κατά την καταδίωξή της πέρασε η Νέμεσις χώρες και ηπείρους, θάλασσες όπου μεταμορφώνονταν σε ψάρι, και γενικά άλλαζε εκείνη συνέχεια μορφή. Η Νέμεσις γέννησε ένα αυγό το οποίο βρήκε στο δάσος ένας βοσκός και το έδωσε στη Λήδα. Η Λήδα το έκλεισε σε ένα ερμάρι και όταν γεννήθηκε η Ελένη, την ανέθρεψε σαν κόρη της. Υπάρχουν άλλες δύο εκδοχές για το αυγό αυτό:

ότι ο Ερμής το έριξε στον κόρφο της Λήδας

ότι έπεσε από τον ουρανό.

Υπάρχει και μια άλλη άποψη της μυθολογικής διαδρομής της Νέμεσης. Λεγόταν πως από την ένωση του Ταρτάρου και της Νέμεσης γεννήθηκαν οι Τελχίνες. Τα ονόματά τους ήταν Χρυσός, Άργυρος και Χαλκός, από τα μέταλλα που είχαν ανακαλύψει ή κατά τον Βακχυλίδη Ακταίος, Μεγαλήσιος, Ορμενός και Λύκος. Οι Τελχίνες ήταν μάγοι και προκαλούσαν βροχή, χαλάζι, χιόνι και κεραυνούς. Ήταν πνεύματα της φωτιάς-ηφαιστειακά, από ρίζες έφτιαχναν φίλτρα θαυματουργά και κατείχαν τρομερές δεξιότητες. Περιγράφονται ενίοτε δίχως χέρια ή πόδια. Ήταν όντα αμφίβια και είχαν κάτι από άνθρωπο και κάτι από ψάρι, σαν τον Όανες της σουμερο-βαβυλωνιακής μυθολογίας. Τους περιέγραφαν με μεμβράνη στα δάχτυλα και φημισμένες οικογένειες ισχυρίζονταν ότι κατάγονταν από τη γενιά τους.

Σύμβολα

Σύμβολα της θεάς είναι ο πήχυς και το χαλινάρι. Τα σύμβολα αυτά είναι ενδεικτικότατα της λειτουργίας της να προσμετρά τις ανθρώπινες σκέψεις, συναισθήματα, δράσεις και να θέτει ένα όριο στην αχαλίνωτη ασυδοσία του εγωισμού των ανθρώπων. Έτσι η έπαρση των θνητών έναντι των Κοσμικών Νόμων (ύβρις) και η κατάφωρη αδιαφορία για το Κοινό Καλό, σαρώνονται με τη δράση της Νέμεσης και εδώ μοιάζει με Συμπαντική Ζυγαριά που απονέμει αέναα Δικαιοσύνη.

Ορφικός Ύμνος

Εσένα τη Νέμεση καλώ,

τη βασίλισσα την πανίσχυρη,

μέσω της οποίας αποκαλύπτονται οι πράξεις των θνητών ανθρώπων,

την αιώνια, την αξιοσέβαστη, με την απεριόριστη όραση,

εκείνη που αγαλιάζει με το ορθό και το δίκαιο

[...]σε κάθε θνητό είναι γνωστή η επιρροή σου,

και οι άνθρωποι βογγούν πίσω από τα δίκαια δεσμά σου,

γιατί κάθε σκέψη καλά κρυμμένη στο μυαλό,

ξεκάθαρα αποκαλύπτεται στη θέα σου.

[...] Έλα ευλογημένη και ιερή Θεά, εισάκουσε την προσευχή μου,

και βάλε στη φροντίδα σου τη ζωή του πιστού σου,

την αγαθοεργή σου βοήθεια δώσε στην ώρα της ανάγκης,

και άφθονη ισχύ στη δύναμη της λογικής,

τις σκέψεις τις ασεβείς, τις αλαζονικές και τις χαμερπείς διώξε μακριά.

–Ορφικός Ύμνος 61 στην Νέμεσι

Ενδεικτική Βιβλιογραφία

Στράβων 9.1.17

Απολλόδωρος 3.127f

Υγίνου, Αστρονομία, 2.8

Ησίοδου, Θεογονία, 223

Παυσανίας, 7.5.3

Νόννου, Διονυσιακά, 48.375

Βακχυλίδης, Αποσπ.

Ομηρικός Ύμνος III στον Δήλιο Απόλλωνα 89f

Ορφικός Ύμνος 61 στην Νέμεσιν

Greek Lyric IV, Βακχυλίδης Αποσπ. 52 (από τον Τζέτζη περί Θεογονίας)

Dr. Vollmer's Wörterbuch der Mythologie aller Völker, Stuttgart: Hoffmann'sche Verlagsbuchhandlung, 1874.

Λεξικόν Σουΐδα, λήμμα: Ραμνουσία Νέμεσις

ΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ ΤΟΥ ΓΑΛΑΞΙΑ ΜΑΣ

Παρατηρώντας τον ουράνιο θόλο μία σκοτεινή διαυγή και ασέληνη νύκτα με βασική προυπόθεση να μήν υπάρχουν τα ενοχλητικά φώτα των πόλεων, ο έναστρος ουρανός εμφανίζεται με όλη του την μεγαλοπρέπεια. Εκτός από τους χιλιάδες αστέρες με τους αστερισμούς, έρχεται να προστεθεί και να δώσει ανεπανάληπτη έμφαση στην εικόνα μία αχνή νεφελώδης ζώνη η οποία φαίνεται να διασχίζει κατά μήκος κυκλοτερώς τον νυκτερινό ουρανό παρουσιάζοντας αφ' ενός μεν άνισο πλάτος, αφ' ετέρου δέ ανομοιογενή φωτισμό κατά την διαδρομή της.

 Η φωτεινή αυτή γαλακτόχροη ζώνη από των αρχαιοτάτων χρόνων σε συνδυασμό με την αρχαία Ελληνική μυθολογία έχει επικρατήσει διεθνώς να ονομάζεται γαλαξίας ή δρόμος γάλακτος (Galaxy ή Milky Way). Με την πλήρη κατανόηση και εξήγηση του φωτεινής αυτής οδού, είμαστε σε θέση να γνωρίζουμε ότι ο ήλιος μας και όλοι οι διάσπαρτοι στον ουρανό αστέρες αποτελούν ένα ασήμαντο έως πολύ μικρό τμήμα του γαλαξία μας ο οποίος περιέχει μερικές εκατοντάδες δισεκατομμυρίων αστέρες στο σύνολό του, παρουσιαζόμενος σαν ένα άριστο συγκρότημα διατάξεως και ταξινομήσεως ποικιλιών μορφών αστέρων και όχι μόνον, σαν ένα "νησί" μέσα στό ψυχρό απόλυτο κενό του Σύμπαντος. Όμως το μέγεθος τού ορατού μακρόκοσμου δεν τελειώνει εδώ, αφού υπολογίζεται ότι στο υπέροχο χωροχρονικό Σύμπαν υπάρχουν δισεκατομμύρια άλλων γαλαξιών που περιέχουν με την σειρά των δισεκατομμύρια αστέρων !!!

Μυθολογία και ονομασίες του γαλαξία μας.

Ο Γαλαξίας ήταν γνωστός και σαν γαλακτίτης κύκλος ή κύκλος και γάλα. Από τους Πυθαγορείους ονομαζόταν "οδός των ψυχών" ενώ από τον ποιητή Πίνδαρο αναφέρεται σαν "λιπαρά οδός" ή "δρόμος του Διός". Οι αρχαίοι Έλληνες τον ονομάζουν "Ηριδανό ποταμό" και μέχρι σήμερα λέγεται "Ιορδάνης ποταμός" από τους παλιούς χωρικούς όπως επίσης "τού παπά τα άχειρα" ή "τού κουμπάρου τα άχειρα" ή "το ζωνάρι της καλόγριας". Πάντως σε όλους τους λαούς και σε όλες τις εποχές οι ονομασίες του Γαλαξία θυμίζουν ποταμό ή δρόμο.

Κατά την ελληνική μυθολογία σύμφωνα με μια ερμηνεία, ο Ερμής έβαλε κρυφά τον μικρό Ηρακλή να θηλάσει από τον μαστό της Ήρας η οποία όμως αφού αντιλήφθηκε την απάτη, έδιωξε βίαια το βρέφος ενώ το γάλα που εκτινάχθηκε φαίνεται ακόμα στον ουρανό με την μορφή του γαλαξία.

Περιγραφή του Γαλαξία στην ουράνιο σφαίρα.

Γιά έναν παρατηρητή επάνω στην γή η οποία ευρίσκεται μέσα στον Γαλαξία σε μία ορισμένη τοποθεσία του περιστρεφόμενη γύρω από τον ήλιο, η όλη εικόνα τού Γαλαξιακού συγκροτήματος παρουσιάζεται με την μορφή μιάς ανισοπαχούς φωτεινής ζώνης η οποία διασχίζει τον ουράνιο θόλο κυκλοτερώς σε όλο του το μήκος, αποτέλεσμα της προοπτικής, φαινομένου κατά το οποίο ο ουρανός έχει σχήμα σφαίρας η οποία φαίνεται ότι περιβάλλει τον παρατηρητή. Από την κλίση που παρουσιάζει ο ήλιος στο γαλαξιακό επίπεδο, είναι σαν να τον βλέπουμε "ανφάς" όπως δηλαδή ένα πιάτο στην κόψη του με αποτέλεσμα να μην είμαστε άμεσα σε θέση να διαμορφώσουμε μια εποπτική εικόνα του σχήματος που έχει ο γαλαξίας μας όπως και της θέσεως στην οποία ευρίσκεται το κέντρο του.

Η ζώνη του γαλαξία η οποία περιζώνει την ουράνιο σφαίρα δεν παρουσιάζει ίσο πάχος ούτε ίδια λαμπρότητα στην διαδρομή της ενώ στο μεγαλύτερο μέρος της είναι απλή και στο ένα τρίτο της διαδρομής της είναι διπλή. Το διχασμένο μέρος της περιλαμβάνεται μεταξύ των αστερισμών του Κύκνου στο βόρειο ημισφαίριο και του Κενταύρου στο νότιο, ενώ μέχρι τον αστερισμό του Μικρού Κυνός παρουσιάζει τρείς διακλαδώσεις και στους αστερισμούς της Τρόπιδος, της Πρύμνης και των Ιστίων τέσσερις πτυχές. Επίσης σε όλο της το μήκος η ζώνη του Γαλαξία παρουσιάζει προεξοχές και το πλάτος της στον αστερισμό του Τοξότου είναι τετραπλάσιο από το κανονικό παρουσιάζοντας την μεγαλύτερη φωτεινότητα ενώ το μικρότερο πλάτος παρατηρείται στον αστερισμό του Νοτίου Σταυρού και η μικρότερη φωτεινότης στον αστερισμό της Τρόπιδος.

Ο Γαλαξίας διέρχεται από τους εξής αστερισμούς : Ξεκινώντας από την Κασσιόπη συναντά τον Περσέα όπου και αναπτύσσει έναν κλάδο που κατευθύνεται πρός τις Πλειάδες, αλλά η κύρια ζώνη προχωρεί πρός τον Ηνίοχο, τους Διδύμους και τον Ωρίωνα και συναντά τον ουράνιο ισημερινό στον αστερισμό του Μονόκερω όπου προχωράει λαμπρότερος διασχίζοντας τα Ιστία, την Τρόπιδα, την Πρύμνη και τον Κένταυρο. Εδώ συναντά τον Νότιο Σταυρό όπου στό μέσον της ζώνης παρατηρείται ένα κυκλικό σκοτεινό τμήμα που λέγεται "σάκκος ανθράκων". Από εδώ ξεκινά ο διαχωρισμός σε δύο βραχίονες κοντά στον αστέρα α Κενταύρου μέχρι τον αστερισμό του Κύκνου.

Ο νοτιώτερος βραχίονας διασχίζει τον Βωμό, τον Σκορπιό, τον Τοξότη και την Ασπίδα, τους αστερισμούς του Όφεως, Αετού, Βέλους και Αλώπεκος όπου καταλήγει στον Κύκνο. Ο άλλος βραχίονας αρχίζει από τον αστερισμό του Θηρίου και διά μέσω του Σκορπίου ακολουθώντας τον Οφιούχο και τον Όφιν, συναντάει τον Ηρακλή, τον Αετό και την Λύρα για να ενωθεί με τον άλλο βραχίονα στον αστερισμό του Κύκνου όπου και εδώ παρατηρείται μεγάλη σκοτεινή έκταση στο σημείο της ενώσεως των δύο βραχιόνων. Γιά να κλείσει η διαδρομή της ζώνης, αφού αυτή περάσει από τον Κηφέα, μικρός κλάδος της οποίας κατευθύνεται πρός την Μικρά Άρκτο, τελικά θα καταλήξει στην Κασσιόπη.

Όλο το πλάτος της ζώνης κυμαίνεται από 9 έως 57 μοίρες, ενώ το πάχος των βραχιόνων από 2 μέχρι 18 μοίρες. Ο συνολικός αριθμός των αστερισμών που διασχίζει ο Γαλαξίας ανέρχεται σε 26 εκ των οποίων οι 16 είναι του βορείου ημισφαιρίου, ενώ οι υπόλοιποι 10 ανήκουν στο νότιο και από τα γεωγραφικά πλάτη της Ελλάδος είναι αφανείς οι αστερισμοί της Πρύμνης, της Τρόπιδος, του Νοτίου Σταυρού και του Κενταύρου. Ο μέγιστος ιδεατός κύκλος ο οποίος περικλείει το γαλαξιακό κέντρο και τα πυκνότερα μέρη του γαλαξία λέγεται γαλαξιακός ισημερινός ο οποίος και παρουσιάζει κλίση 63 μοιρών ως πρός τον ουράνιο ισημερινό.

Γαλαξιακές συντεταγμένες. '

Είναι ένα σύστημα συντεταγμένων βάσει του οποίου τα γαλαξιακά μήκη και πλάτη υπολογίζονται αρχής γενομένης από το κέντρο του γαλαξία το οποίο υπολογίσθηκε ότι ευρίσκεται στον αστερισμό του Τοξότου (αναφορά ορθή-α=17ω,42 λ και απόκλισις-δ=- 28 ο, 55'). Με αυτόν τον τρόπο ο Βόρειος γαλαξιακός πόλος (90ο βόρειο γαλαξιακό πλάτος) ευρίσκεται στην Κόμη της Βερενίκης (α= 12ω,51 λ - δ= 27ο, 8') ενώ ο νότιος γαλαξιακός πόλος ευρίσκεται στον αστερισμό του Γλύπτη. Τις γαλαξιακές συντεταγμένες μεταχειριζόμαστε προκειμένου να καθορισθεί η θέσις ενός αντικειμένου το οποίο ανήκει στο συγκρότημα του γαλαξία μας όταν αυτός παρατηρείται από έξω.

ΘΕΩΡΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΤΟ ΣΧΗΜΑ ΤΟΥ ΓΑΛΑΞΙΑ.

Α' Από τον Δημόκριτο ως τις αρχές του 20ου αιώνος. Από τα πολύ παλιά χρόνια όπου οι διάφοροι λαοί δεν ήσαν σε θέση να εξηγήσουν επιστημονικά τα ουράνια σώματα και φαινόμενα, οι αρχαίοι Έλληνες με τον Δημόκριτο τον 3ον π.Χ αιώνα όπως γράφουν οι ιστορικοί Στωβαίος και Πλούταρχος αντιλαμβάνονται την πραγματική αστρική δομή του γαλαξία μας. Ο Δημόκριτος πιστεύει ότι "ο Γαλαξίας εστί πολλών και μικρών και συνεχών αστέρων συμφωτιζομένων αλλήλοις συναυγασμός διά την πύκνωσιν", μια θεωρία που όμως τελικά δεν υιοθετήθηκε για πολλούς αιώνες αλλά όμως είναι άξια θαυμασμού γιά την διορατικότητα του αρχαίου Ελληνικού πνεύματος. Πολύ αργότερα, το έτος 1612 με την ανακάλυψη του τηλεσκοπίου, ο Γαλιλαίος πιστοποιεί ότι ο γαλαξίας αποτελείται από αναρίθμητους αστέρες. Το 1618 ο Κέπλερ παρατηρεί ότι η ζώνη του γαλαξία παρουσιάζει την ίδια λαμπρότητα και πάχος σε διαμετρικά αντίθετες περιοχές, πράγμα πού σημαίνει ότι ο ήλιος μας ευρίσκεται κοντά στο κέντρο του. Ο Θωμάς Ράιτ στη συνέχεια διατυπώνει τις πρώτες σκέψεις γιά το πραγματικό σχήμα του γαλαξία μας "όμοιο με αυτό μιάς μυλόπετρας".

Σύμφωνα με τον William Hersell (1738-1822) ο γαλαξίας αποτελείται από πολλές συγκεντρώσεις αστέρων, σε μία από τις οποίες ευρίσκεται και ο ήλιος μας. Ο μεγάλος αυτός αστρονόμος δέχεται ότι το σχήμα του γαλαξία είναι φακοειδές, ενώ προσπαθεί να δώσει μια εικόνα των αποστάσεων και του μεγέθους του ξεκινώντας από την υπόθεση ότι οι αμυδροί αστέρες που τον αποτελούν πρέπει να ευρίσκονται χιλιάδες ή και εκατομμύρια φορές μακρύτερα από τους λαμπρούς οι οποίοι περιζώνουν τον ουρανό, αλλά σε άγνωστες γιά την εποχή του αποστάσεις. Τις μελέτες του Hersell συνέχισε ο υιός του John Hersell μελετώντας τον γαλαξία από το νότιο ημισφαίριο.

Το έτος 1877 ο αστρονόμος Gould διατυπώνει την άποψη ότι οι λαμπροί διασκορπισμένοι στον ουρανό αστέρες 1ου, 2ου και τρίτου οπτικού μεγέθους σχηματίζουν με την διάταξή των στον ουράνιο θόλο μία "ταινία" η οποία περικλείει τον ήλιο δίδοντας την εντύπωση μιάς από τις πολλές συστροφές που υπάρχουν στον γαλαξία. Με την εύρεση των πρώτων αποστάσεων αστέρων από το έτος 1838 αλλά και αργότερα, ο άνθρωπος άρχισε να κατανοεί υποθετικά το τεράστιο ως και ασύλληπτο για τις τότε αντιλήψεις μέγεθος των αποστάσεων όπως και του μεγέθους των φωτεινών νεφών του γαλαξία.

Β' Από τις αρχές του 20ου αιώνος μέχρι σήμερα. Ήταν γνωστό ότι ο γαλαξίας αποτελείται από διάφορες συστροφές ή σμήνη χιλιάδων αστέρων όπως και από νεφελώματα φωτεινά ή σκοτεινά. Την δεκαετία του 1910 με την ραγδαία ανάπτυξη του μεγέθους των τηλεσκοπίων, της φωτογραφίας όπως και της Αστροφυσικής, ανοίχθηκαν νέοι ορίζοντες για την κατανόηση του μεγέθους του γαλαξία. Η αστρονόμος Henrieta Leavitt (1914) εργαζόμενη στό αστεροσκοπείο Harvard ανακάλυψε έναν σπουδαίο νόμο - κλειδί (νόμος της mis Leavitt) για την μέτρηση των γαλαξιακών αποστάσεων χρησιμοποιώντας την σχέση περιόδου-λαμπρότητος που διέπει τους μεταβλητούς αστέρες τύπου δ Κηφέως οι οποίοι λέγονται και Κηφείδες (βλέπε κεφάλαιο μεταβλητοί αστέρες). Mε την παρατήρηση Κηφειδών αστέρων στο Μικρό Νέφος του Μαγγελάνου το οποίο μαζί με το Μεγάλο Νέφος αποτελούν τους δορυφόρους - συνοδούς του Γαλαξία μας η Leavitt σημείωσε τις καμπύλες φωτός αυτών των αμυδρών μεταβλητών αστέρων .

Η μελέτη έδειξε ότι υπάρχει μια σχέση μεταξύ των περιόδων των μεταβολών λαμπρότητος των Κηφειδών αφ'ενός, αφ' ετέρου δέ της μέσης φαινομένης λαμπρότητός των. Πιό συγκεκριμένα, όσο λαμπρότερος παρουσιάζεται ο αστέρας, τόσο μεγαλύτερη περίοδο μεταβολής έχει. Το ενδιαφέρον της ανακαλύψεως συνίσταται στο ότι οι κηφείδες είναι δυνατόν να χρησιμοποιηθούν σαν δείκτες ευρέσεων αποστάσεων. Άν θεωρηθεί ότι όλοι οι κηφείδες του Μικρού Νέφους ευρίσκονται στην ίδια απόσταση από τον ήλιο, τότε τα φαινόμενα μεγέθη των m θα διαφέρουν από τα απόλυτα μεγέθη Μ από έναν σταθερό παράγοντα.

Την καμπύλη αντιστοιχίας μεγεθών - περιόδου πρώτος βαθμολόγησε ο Shappley από την οποία ευρίσκεται το απόλυτο μέγεθος Μ του κηφείδη όπου στην συνέχεια από τον γνωστό τύπο M= m+5-5 log r υπολογίζεται η απόστασις r του αστέρος και κατά επέκταση η απόσταση του Μικρού Νέφους η οποία είναι 210.000 έτη φωτός.

Επίσης σαν "φάροι αποστάσεων" χρησιμοποιούνται και οι μεταβλητοί αστέρες τύπου RR Λύρας (αστρικού πληθυσμού ΙΙ) οι οποίοι απαντώνται πολύ συχνά μέσα στα σφαιρωτά σμήνη τα οποία είναι διασκορπισμένα γύρω από τον γαλαξία μας. Το χαρακτηριστικό γνώρισμα των αστέρων RR Λύρας είναι ότι όλοι τους έχουν το ίδιο φαινόμενο μέγεθος m ίσο με +0,5 και με τους οποίους υπολογίζονται αποστάσεις μέσα στον γαλαξία ανερχόμενες σε δεκάδες χιλιάδων ετών φωτός.

Oι γνώσεις του ανθρώπου για τον γαλαξία μας τις επόμενες δεκαετίες του 20ου αιώνος πολλαπλασιάσθηκαν σε μεγάλο βαθμό. Με την ανακάλυψη της ραδιοαστρονομίας και συγκεκριμένα της συχνότητος των 21 cm του ατομικού υδρογόνου παρουσιάζεται μια άλλη όψη στην χαρτογραφημένη εικόνα του γαλαξία.

Επίσης, εκτός των άλλων η συνολική εντύπωσις για το μέγεθος και την μορφή του γαλαξία αναθεωρήθηκαν. Η έκτασίς του στον χωροχρόνο αυξήθηκε κατά 5 τουλάχιστον φορές, υπολογίσθηκε το βάρος , ο χρόνος της περιστροφής όπως και οι περίπλοκες κινήσεις του στον χώρο μεταξύ των άλλων γειτονικών γαλαξιών τόσο στο παρελθόν, όσο και στο μακρυνό μέλλον όπως θα αναφερθεί στις επόμενες σελίδες.

Πανόραμα του Γαλαξία. Θέλωντας να δώσουμε μια συνολική εποπτική εικόνα του σχήματος και των διαστάσεων του γαλαξία μας στον οποίο ανήκουμε, από όσα γνωρίζουμε μέχρι σήμερα λαμβάνοντας υπ' όψη και τις μορφές των άλλων γαλαξιών όπως τους παρατηρούμε στο διάστημα, η όλη δομή και μορφή του περιγράφεται ως εξής :

Ο Γαλαξίας μας παρουσιάζεται σαν ένα τεράστιο σύνολο το οποίο περιλαμβάνει περίπου 200 δισεκατομμύρια αστέρες και από μεσοαστρικό υλικό αερίων και σκόνης, τόσο φωτεινό, όσο και σκοτεινό. Η μορφή του γαλαξία μας μοιάζει αρκετά με ένα τεράστιο χταπόδι. Το σχήμα του είναι ελλειπτικό σπειροειδές με ανάπτυξη βραχιόνων, αποτελείται δέ από τα εξής μεγάλα τμήματα :

- Τον κεντρικό προβολή διαμέτρου 10,000 ετών φωτός η οποία έχει επίπεδο σφαιρικό σχήμα που πιθανόν στο κέντρο της να υπάρχει μια ογκώδης μελανή οπή.

- Τον δίσκο ο οποίος είναι λεπτός και περιλαμβάνει αστέρες, αέρια και σκόνη. Το διαμετρικό μήκος του είναι 100,000 έτη φωτός, ενώ το μικρότερο πλάτος του στα ακραία σημεία των βραχιόνων περιορίζεται στα 1,000 έτη φωτός.

- Την γαλαξιακή άλω η οποία έχει σφαιρικό σχήμα περικλείοντας τον πυρήνα με διάμετρο 50,000 έτη φωτός που περιλαμβάνει τα σφαιρωτά σμήνη με τα αρχαιότερους σε ηλικία αστέρες.

- Το γαλαξιακό στέμμα περικλείει σφαιρικά το όλο συγκρότημα με διάμετρο 250,000 ετών φωτός.